تفاوت فاند، بورسیه، اسکالرشیپ، فلوشیپ، فول فاند، گرنت و وام دانشجویی

• نویسنده: علیرضا لهفتان
• مهاجرت تحصیلی

تفاوت میان فاند و بورسیه یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که دانشجویان باید در هنگام اپلای یا همان تحصیل در دانشگاه به آن توجه داشته باشند.

اگر به تازگی وارد دانشگاه شده‌اید یا اگر در حال تحصیل هستید، در هر صورت پرداخت شهریه، اجاره خوابگاه و آپارتمان و سایر هزینه‌های زندگی در کشور مقصد می‌تواند باعث فشارهای مالی بسیاری بر روی شما شوند.

خوشبختانه دانشگاه‌ها به اشکال مختلفی از دانشجویان حمایت مالی کرده و انواع کمک‌هزینه‌های تحصیلی را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند. اما میان این کمک‌هزینه‌ها، تفاوت‌هایی وجود دارد که درک آن‌ها می‌تواند به شما در مسیر تحصیلی که پیش گرفته‌اید، کمک فراوانی کند.

توصیه می‌شوید که تمام تلاش خود را برای دریافت هر نوع کمک هزینه‌ تحصیلی که توسط دانشگاه مورد نظرتان ارائه می‌شود را به کار بگیرید، زیرا کمک‌هزینه‌های تحصیلی می‌توانند نقشی اساسی در جبران هزینه‌های دانشجویی ایفا کنند. در ادامه با تفاوت‌های فاند، اسکالرشیپ و سایر کمک‌هزینه‌های تحصیلی آشنا می‌شوید.

فاند چیست؟

فاند (Fund) در اصطلاح لغوی به معنای مجموعه پول یا سایر منابع مالی است که برای یک هدف خاص جمع‌آوری می‌شود. فاند در دانشگاه‌ها نیز همان معنا را می‌دهد.

فاند تحصیلی در واقع کمک‌هزینه‌های تحصیلی می‌باشد که دانشگاه‌ها به دانشجویان اعطا می‌کنند که خود شامل انواع گوناگونی می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به بورسیه، گرنت، وام دانشجویی و... اشاره کرد.

انواع فاند تحصیلی

فاندهای تحصیلی دارای انواع مختلفی هستند که در ادامه با آن‌ها و تفاوت‌های آن‌ها آشنا می‌شوید:

• بورسیه تحصیلی
• اسکالرشیپ
• فول فاند
• پارشال فاند
• گرنت
• جایزه دانشجویی
• حقوق دانشجویی
• سلف فاند
• بورس تحصیلی
• استیودنت شیپ
• اسپانسرشیپ تحصیلی
• معافیت شهریه
• بورسیه‌های خودکار
• بورسیه‌های غیر خودکار
• بورسیه افراد کم بضاعت
• فلوشیپ
• وام دانشجویی
• اسیستنت شیپ

بورسیه تحصیلی

منظور از بورسیه تحصیلی، کمک هزینه‌هایی است که دانشجویان از سوی دانشگاه یا سایر سازمان‌ها دریافت می‌کنند. در ایران دو اصطلاح بورسیه و فاند ممکن است به جای یکدیگر نیز به کار روند، اما در واقع بورسیه نیز خود نوعی فاند است. بورسیه‌ها به دلایل مختلفی به دانشجویان اعطا می‌شوند و همچنین نیازی به بازگرداندن آن‌ها ندارید. برای آشنایی بیشتر در این رابطه می‌توانید، مقاله چگونه بورسیه تحصیلی بگیریم را بخوانید.

اسکالرشیپ

اسکالرشیپ یا بورسیه در واقع مهم‌ترین کمک‌هزینه‌ تحصیلی است که دانشجویان با کمک آن می‌توانند بخشی از هزینه‌های زندگی و تحصیلی خود در مقاطع کارشناسی، ارشد، دکتری و پسا دکتری را پرداخت کنند. برخی بورسیه‌ها به صورت چک یکباره پرداخت می‌شوند.

برخی بورسیه‌ها نیز قابل تمدید بوده و در هر ترم یا سال تحصیلی به دانشجویان اعطا می‌شوند. بر خلاف وام‌های دانشجویی، نیاز به بازپرداخت بورسیه تحصیلی ندارید. دانشجویان ممکن است پول بورسیه را مستقیما از طریق چکی به نام خود دریافت کنند.

در سایر موارد، بورسیه‌ها به نام و حساب دانشگاه به دانشجویان اعطا می‌شوند. بورسیه‌ها بر اساس معیارهای مختلفی ارائه می‌شوند که از میان آن‌ها می‌توان به سوابق تحصیلی برجسته، میزان فعالیت‌های فوق برنامه، مهارت‌های رهبری و یک سری موارد دیگر اشاره کرد.

فول فاند

فول فاند (Fully-funded Scholarship)، نوعی بورسیه است که تمام هزینه‌های تحصیلی، شهریه، اسکان دانشجویی، غذا، وسایل آموزشی، کتاب و بسیاری از موارد دیگر را پوشش می‌دهد. فول فاند را می‌توان بهترین و کامل‌ترین نوع بورسیه به شمار آورد، البته دریافت آن آسان نیست.

توجه داشته باشید که حتی فول فاند هم ۱۰۰% از هزینه‌های شما را جبران نمی‌کند، به عنوان مثال برای ثبت درخواست اپلای تحصیلی، تهیه بیمه دانشجویی و انجام کارهای اداری ممکن است نیاز به پرداخت پول داشته باشید. امروزه بیش از ۱۰۰ بورسیه فول فاند توسط دانشگاه‌های تاپ دنیا به دانشجویان بین‌المللی اعطا می‌شود.

پارشال فاند - Partial Fund

پارشال فاند یا (Partial Fund) نوعی کمک هزینه تحصیلی است که تنها بخشی از هزینه‌های زندگی و دانشگاه را پوشش می‌دهد و نیازی به بازپرداخت نیز ندارد.

بورسیه‌های پارشال فاند معمولا بر اساس سوابق تحصیلی برجسته، دستاوردها و شایستگی‌های درسی و علمی به دانشجویان پرداخت می‌شوند.

برای افزایش شانس دریافت بورسیه پارشال فاند بهتر است در دانشگاهی اپلای کنید، عملکرد تحصیلی شما به طور متوسط بهتر از سایر دانشجویان است.

گرنت (Grant)

گرنت (Grant) به صورت خلاصه نوعی کمک‌هزینه تحصیلی است که توسط دولت یا دانشگاه و بر اساس نیازهای مالی، به دانشجویان اعطا می‌شود. این نوع فاند به صورت بلاعوض ارائه می‌شوند؛ بنابراین نیاز نیست هزینه پرداختی را پس بدهید.

علاوه بر این، ممکن است بتوانید از موسسات خیریه نیز گرنت دریافت کنید. گرنت‌ها می‌توانند مواردی مانند هزینه اجاره منزل، مواد غذایی و شهریه‌ را پوشش دهند.

همچنین اگر در دانشگاه مشغول کار بر روی پروژه‌ای هستید، اما پول کافی برای پیشبرد آن ندارید، ممکن است بتوانید گرنت دریافت کنید. گرنت‌ها بر خلاف بورسیه‌ها بیشتر پروژه محور هستند.

جایزه دانشجویی

جایزه دانشجویی یا Student Award اشاره به جوایزی دارد که دانشجویان به خاطر کسب موفقیت‌های علمی، کسب معدل بالا و سایر موارد مشابه دریافت می‌کنند. این نوع کمک‌هزینه می‌تواند شامل جوایز غیر نقدی نیز شود و نیازی به پس دادن آن نیز ندارید.

حقوق دانشجویی

دانشجویان دکتری یا همان PhD در برخی کشورها و دانشگاه‌ها می‌توانند حقوق ماهیانه‌ای با عنوان Stipend دریافت کنند که می‌تواند تمام هزینه‌های شهریه، بیمه درمانی، اسکان دانشجویی، مواد غذایی، حمل‌ونقل و سایر مخارج را پوشش دهد، البته این نوع حقوق معمولا به دانشجویان پرداختی می‌شود که با سمت‌های دستیار تدریس، دستیار پژوهشی یا فلوشیپ در حال فعالیت هستند.

سلف فاند

منظور از سلف فاند (Self-Funding) این است که شما تمام هزینه‌های تحصیلی را خودتان پرداخت می‌کنید. در این روش، فرد دانشجو یا خانواده یا اقوام او مسئولیت تامین مالی هزینه‌هایی مانند شهریه و اجاره مسکن را برعهده می‌گیرد.

در حالت سلف فاند، دیگر از طرف دانشگاه یا سایر سازمان‌ها هیچ کمک هزینه‌ای به شما تعلق نمی‌گیرد. معمولا کسانی که واجد شرایط دریافت هیچ بورسیه‌ای نیستند، از روش سلف فاند استفاده می‌کنند.

فاند ‌Bursary

بورس تحصیلی یا همان ‌Bursary نیز معمولا به معنای همان بورسیه یا اسکالرشیپ است، اما بر خلاف آن‌ها بیشتر بر اساس نیازهای مالی پرداخت می‌شوند و تاکید چندانی بر روی شایستگی‌های علمی و آکادمیک ندارند. دریافت کنندگان ‌Bursary نیز نیاز هزینه دریافتی را پس بدهند.

استیودنت شیپ

استیودنت شیپ (Studentship) نیز مانند اسکالرشیپ و سایر فاندها با هدف جبران هزینه‌های تحصیلی و زندگی به دانشجویان اعطا می‌شود، با این تفاوت که از دریافت کنندگان اسکالرشیپ انتظار می‌رود که استاندارهای علمی خود را در طول تحصیل حفظ کرده و یک سری الزامات را برای حفظ اصولی بورسیه دریافتی رعایت کنند. در مقابل، استیودنت شیپ بیشتر به دانشجویان برای انجام کارهای پژوهشی و آکادمیک تعلق پیدا می‌کند.

اسپانسرشیپ تحصیلی

اسپانسرشیپ تحصیلی (Sponsorship) اشاره به حالتی دارد که در آن فرد، شرکت یا سازمانی به عنوان یک اسپانسر عمل کرده و هزینه‌های تحصیلی شما را متقبل می‌شود. بهره‌مندی از اسپانسرشیپ نیاز به برآوردن یک سری شرایط خاص دارد.

معافیت شهریه (Tuition waiver)

معافیت شهریه یا Tuition waiver نوعی کمک مالی است که برخی دانشگاه‌ها برای کاهش یا حذف شهریه دانشجویانی که دارای شرایط خاصی هستند، ارائه می‌کنند. به عنوان مثال اگر ۱۰ هزار دلار به دانشگاه بدهی دارید، و دانشگاه برای شما ۲ هزار دلار معافیت در نظر بگیرید، در چنین حالتی باید تنها ۸ هزار دلار پرداخت کنید.

بورسیه‌های خودکار

بورسیه‌های خودکار اشاره به بورسیه‌هایی دارد که دانشجویان برای دریافت آن‌ها نیازی به ثبت درخواست ندارند و دانشگاه به صورت اتوماتیک آن‌ها را پرداخت می‌کنند. بورسیه‌های ورودی جدید معمولا از نوع خودکار هستند.

بورسیه‌های غیر خودکار

برای دریافت بورسیه‌های غیر خودکار باید با پر کردن فرم یا فرم‌هایی، درخواستی را به دانشگاه بفرستید. فرم موجود معمولا به صورت آنلاین بوده و باید اطلاعاتی مانند نام و نام خانوادگی و یک سری موارد دیگر را داخل آن پر کنید.

بورسیه افراد کم بضاعت

بورسیه افراد کم بضاعت (Need-based Scholarships) همانطور که از نام آن مشخص است به افراد با مشکلات مالی و سطح درآمدی پایین پرداخت می‌شود. این بورسیه‌ها باعث می‌شوند که دانشجویان به شکل عادلانه‌تری به امکانات آموزشی دسترسی داشته و در دانشگاه‌ها مشغول به تحصیل شوند،

البته برای اینکه ثابت کنید که از لحاظ مالی در شرایط خوبی نیستید، نیاز به ارائه مدارک مختلفی دارید. معمولا دانشجویانی که در خانواده‌های کم درآمد زندگی می‌کنند، واجد شرایط دریافت چنین بورسیه‌هایی هستند. برخلاف بورسیه‌های شایسته محور، برای دریافت این بورسیه‌ها نیازی به سوابق تحصیلی و پژوهشی برجسته ندارید.

فلوشیپ

فلوشیپ یا Fellowship اشاره به بورسیه‌هایی دارد که برای دانشجویان ارشد، دکتری، پسا دکتری و همچنین کسانی که در حال انجام تحقیقات علمی در حوزه‌ای خاص هستند، ارائه می‌شوند. فلوشیپ‌ها معمولا مبتنی بر شایستگی هستند و نه مبتنی بر نیازهای مالی.

وام دانشجویی

وام دانشجویی ‌(Student Loan)، نوعی وام است که با کمک آن می‌توانید بخشی از هزینه‌های تحصیلی و زندگی خود را جبران کنید.

برای دریافت وام دانشجویی معمولا نیاز به امضای یک قرارداد دارید. رقم دریافتی در وام‌های دانشجویی معمولا به اندازه بورسیه‌های تحصیلی نیستند.

دانشجویان باید وام‌های دریافتی خود را مدت زمان مشخص شده (پس از فارغ‌التحصیل، به محض شروع به کار و...) به دانشگاه بازگردانند.

بورسیه‌های اسیستنت شیپ

دانشجویان دوره‌های ارشد و دکتری پژوهش محور می‌توانند از بورسیه‌های تحصیلی به نام اسیستنت شیپ (Assistantship) بهره‌مند شوند. این بورسیه‌ها با هدف حمایت‌های مالی به دانشجویان تحصیلات تکمیلی اعطا می‌شوند،

البته توجه داشته باشید که لزوما هر دانشجویی نمی‌تواند چنین بورسیه‌هایی را دریافت کنید. علاوه بر این، هر دانشگاه و کشوری نیز بورسیه‌های اسیستنت شیپ ارائه نمی‌کند. بورسیه‌های اسیستنت شیپ شامل ۴ نوع می‌شوند که جزئيات آن‌ها به شرح زیر می‌باشد.

فاند دستیار آموزشی TA

این بورسیه مخصوص دستیاران آموزشی (Teaching Assistant) است. دستیار آموزشی اشاره به هر فردی دارد که در انجام امور آموزشی به استاد یا عضو هیئت علمی کمک می‌کند.

فاند دستیار پژوهشی RA

فاند دستیار پژوهشی (Research Assistant) به دانشجویان تحصیلات تکمیلی پرداخت می‌شود که در انجام فعالیت‌های پژوهشی دانشگاه به استاد خود کمک می‌کنند.

فاند دستیار فارغ‌التحصیل GA

بورسیه GA نیز اختصاص به دستیاران فارغ‌التحصیل (Graduate Assistantship) دارد. دستیار فارغ‌التحصیل تا حدی مشابه دستیار آموزشی است، با این تفاوت که فرد دانشجو حتما باید مشغول تحصیل در دوره‌های تحصیلات تکمیلی باشد.

تمرکز دستیار آموزشی بیشتر بر روی انجام کارهای تدریسی می‌باشد، اما دستیار فارغ‌التحصیل می‌تواند نقش‌های دانشگاهی را نیز برعهده بگیرد.

فاند دستیار فارغ‌التحصیل پژوهشی - GRA

فاند دستیار فارغ‌التحصیل پژوهشی (Graduate Research Assistant) مختص دانشجویان ارشد و دکتری است که وظیفه آن‌ها کمک به اساتید در اجرای یک پروژه خاص یا انجام تسک‌های تحقیقات محور می‌باشد.

نکته: میزان پوشش بورسیه‌های TA، GA، GRA و GR بستگی به نوع مقطع، شرایط دانشگاه و یک سری عوامل دیگر دارد.

تفاوت بورسیه و اسکالرشیپ

اسکالرشیپ در زبان فارسی همان بورسیه ترجمه می‌شود و این دو اغلب به جای یکدیگر به کار می‌روند. در مجموع نیز واژه بورسیه معمولا طیف گسترده‌ای از کمک‌هزینه‌های تحصیلی را شامل می‌شود و یک مفهوم عام‌تری دارد.

توجه داشته باشید که این امکان وجود دارد که معانی اصطلاحات این مقاله برای هر دانشگاه کمی متفاوت باشد. با این وجود اسکالرشیپ و بورسیه در برخی منابع کمی با هم تفاوت دارند.

اسکالرشیپ‌ها معمولا بر اساس شایستگی، داشتن مهارت‌های رهبری، معدل بالا، موفقیت‌های ورزشی و... به دانشجویان تعلق پیدا می‌کند، اما بورسیه‌ها ممکن است بر اساس نیازهای مالی نیز ارائه شوند.

تفاوت فاند و گرنت

فاند به معنای هر نوع کمک هزینه‌ای است که از طرف دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی، خیریه‌ها، دولت‌ها به دانشجویان بومی و بین‌المللی اعطا می‌شوند. گرنت نیز نوع فاند است که به دانشجویان با درآمد پایین ارائه می‌شود؛ بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که لزوما هر فاندی، گرنت نیست.

تفاوت فاند و فول فاند

گاهی اوقات دانشجویان دو اصطلاح فاند و فول فاند را با هم اشتباه می‌گیرند. فاند همانگونه که اشاره شد، طیف گسترده‌ای از کمک‌های مالی را شامل می‌شود و از میان مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به بورسیه‌های پارشال فاند، فول فاند، گرنت، جایزه دانشجویی اشاره کرد، اما فول فاند نوعی فاند است که تقریبا تمام هزینه‌های تحصیلی را پوشش می‌دهد.

اسکالرشیپ یا فلوشیپ، کدام بهتر است؟

انتخاب میان اسکالرشیپ یا فلوشیپ بستگی به شرایط تحصیلی و قوانین دانشگاه دارد و نمی‌توان گفت که کدام نوع فاند یا کمک هزینه بهتر یا بدتر است، اما در مجموع می‌توان گفت که دریافت هر نوع بورسیه‌ای در نهایت به نفع شماست و می‌تواند از بار هزینه‌های شما در کشور مقصد بکاهد.

 با این حال توجه داشته باشید که اگر در مقطع کارشناسی تحصیل می‌کنید، فلوشیپ به شما تعلق نمی‌گیرد، اما دانشجویان تحصیلات تکمیلی می‌توانند از هر دو فاند اسکالرشیپ و فلوشیپ بهره‌مند شوند. در رابطه با میزان پوشش میان این دو نیز نمی‌توان یک نتیجه‌گیری کلی انجام داد.

به عنوان مثال ممکن است میزان اسکالرشیپ دانشگاهی بیشتر از فلوشیپ دانشگاه دیگری باشد و برعکس. همچنین شاید بتوانید همزمان هر دوی این فاندها را دریافت کنید.

مهم‌ترین دلایل اعطای بورسیه

بورسیه‌های تحصیلی به دلایل مختلفی به دانشجویان اعطا می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• کاهش فشارهای مالی بر روی دانشجویان و خانواده آن‌ها
• تشویق دانشجویان برای ادامه تحصیل در دانشگاه
• کاهش استرس و اضطراب ناشی از فشارهای مالی
• تشویق دانشجویان به انجام فعالیت‌های پژوهشی
• افزایش شانس جذب دانشجویان نخبه با تامین مالی آن‌ها

مهم‌ترین نکات بورسیه‌های تحصیلی

در ادامه توجه شما را به مهم‌ترین نکات مرتبط با بورسیه‌های تحصیلی دعوت می‌کنیم:

• دریافت بورسیه‌های تحصیلی نیاز به طی کردن یک سری مراحل و دقت بالایی دارد.
• هر بورسیه شرایط و قوانین مخصوص به خود را دارد.
• برای دریافت هر بورسیه یا فاند تنها می‌توانید در یک بازه زمانی مشخصی درخواست بدهید.
• بورسیه‌ها و کمک‌هزینه‌های تحصیلی لزوما برای افراد نخبه با سوابق تحصیلی برجسته نیستند.
• می‌توانید برای هر تعداد فاندی درخواست بدهید، البته باید شرایط تمام آن‌ها را رعایت کنید.
• مراقب موسسات متفرقه‌ای که وعده تضمین بورسیه می‌دهند، باشید.
• اطلاعات موجود در فرم‌های بورسیه را با نهایت دقت پر کنید.
• سعی کنید به محض باز شدن پنجره اپلای بورسیه، فرایند آن را فورا شروع کنید.
• برخی بورسیه‌ها دارای یک ظرفیت محدودی هستند.
• برای دریافت بورسیه و سایر کمک‌هزینه‌های تحصیلی از یک موسسه مهاجرتی معتبر مانند ادب ویزا مشورت بگیرید.
• به خوبی با تفاوت‌های میان انوع کمک‌هزینه‌های تحصیلی آشنا شوید.

مقایسه فاند، بورسیه، گرنت، فلوشیپ، اسکالرشیپ و سایر کمک‌هزینه‌های تحصیلی

با کمک جدول زیر می‌توانید به صورت خلاصه با تفاوت‌های انواع کمک‌هزینه‌های تحصیلی آشنا شوید:

خلاصه‌ای از اصطلاحات مرتبط با کمک‌هزینه‌های تحصیلی
فاند	فاند اصطلاحی است که برای تمام کمک هزینه‌های تحصیلی به کار می‌رود.
بورسیه	بورسیه نوعی کمک هزینه‌ تحصیلی است که بر اساس شایستگی، نیازهای مالی و دلایل دیگر به دانشجویان اعطا می‌شوند.
گرنت	گرنت اشاره به کمک‌هزینه‌های تحصیلی دارد که به افراد با مشکلات مالی ارائه می‌شود.
جایزه دانشجویی	جایزه دانشجویی به مختص دانشجویان با پیشرفت‌های تحصیلی فوق‌العاده است.
وام دانشجویی	نوعی وام است ک از طرف دانشگاه به دانشجویان پرداخت می‌شود، اما باید آن را پس بدهید.
فلوشیپ	اشاره به کمک‌های مالی دارد که دانشجویان تحصیلات تکمیلی می‌توانند بر اساس شایستگی و انجام پژوهش‌های علمی دریافت کنند.
Bursary	بیشتر به معنای همان بورسیه یا اسکالرشیپ است، اما معمولا به افراد با نیازهای مالی پرداخت می‌شود.
اسکالرشیپ	اسکالرشیپ معمولا به معنای همان بورسیه تحصیلی است، اما ممکن است در برخی کشورها و دانشگاه‌ها معنای متفاوتی داشته باشد.
اسیستنت شیپ	بورسیه‌های هستند که دستیاران آموزشی و پژوهشی در مقاطع ارشد و دکتری ارائه می‌شوند.
استیودنت شیپ	بیشتر با هدف تامین مالی پروژه‌ها و فعالیت‌های علمی و آکادمیک به دانشجویان اعطا می‌شوند.
فول فاند	منظور از فول فاند، بورسیه‌ای است که تقریبا همه هزینه‌های تحصیلی، اجاره منزل و... را پوشش می‌دهد.
پارشال فاند	به هر نوع بورسیه‌ای که بخشی از هزینه‌های تحصیلی و زندگی شما را جبران کند، پارشال فاند گفته می‌شود.
سلف فاند	به کمک هزینه‌ای گفته می‌شود که در آن فرد یا خانواده او هزینه‌های تحصیل در دانشگاه را قبول می‌کنند.
معافیت شهریه	معافیت شهریه، در واقع کاهش شهریه‌ای است که از طرف دانشگاه برای دانشجویان در نظر گرفته می‌شود.