- نویسنده: نریمان پارسا
- آموزشی
درخواست مشاوره رایگان مهاجرت
ضروری ترین مدرکی که هنگام سفر به کشورهای خارجی درخواست می‌شود، پاسپورت است. در واقع پاسپورت به عنوان یکی از اسناد هویتی در فرآیندهای مهاجرت و یا انواع سفر از جمله سفرهای تفریحی و توریستی به شمار آمده و داشتن آن از ارزش بالایی برخوردار و همراه داشتن آن، الزامی است. به زبان ساده، پاسپورت شناسنامه و اعتبار شما در خارج از خاک کشور خود به حساب می‌آید و بدون آن شما یک فرد بی هویت به شمار خواهید آمد. تبعه و شهروند هر کشور می‌تواند برای دریافت پاسپورت یا گذرنامه ملی خود اقدام نماید و همچنین افراد چند تابعیتی نیز می‌توانند چندین پاسپورت از ملیت‌های مختلف را دریافت کنند. استفاده از کلمه پاس به عنوان مخفف پاسپورت نیز رایج است.
برای شهروندان ایران در جهت سفر به بسیاری از کشورهای جهان، ارائه پاسپورت به تنهایی کافی نیست و بلکه لیبل ویزای آن کشور را نیز می‌بایست از طریق درخواست ویزای آن کشور دریافت کرده باشید که پاسپورت با لیبل ویزای کشور مقصد بیانگر مجوز ورود شما به آن کشور و حضور به مدت زمان معین می‌باشد. در صورتی هم که سفر به کشور مقصد نیاز به ویزا نداشته باشد، داشتن تنها پاسپورت ایرانی کافیست. حال بدون توضیح بیشتر، به موضوع اصلی مقاله بپردازیم.
بهترین فرصت برای تحصیل در کانادا و استرالیا؛ برای مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید: 02171400111
نحوه اخذ پاسپورت و یا تمدید آن
شما به عنوان یک شهروند ایرانی برای درخواست پاسپورت ملی خود و یا تمدید آن تنها کافیست که به یکی از دفاتر پلیس +10 مراجعه کنید. پس از تکمیل فرم مورد نیاز و ارائه مدارک ضروری که کمی جلوتر لیست این مدارک ذکر شده‌اند، درخواست خود را ثبت می‌کنید. در حال حاضر برای کلیه شهروندان ایرانی وبدون هیچ گونه محدودیت سنی، پاسپورت مستقل صادر خواهد شد. پس از گذشت 10 روز پاسپورت شما صادر شده و برایتان پست می‌شود. لازم به ذکر است که حضور فرد متقاضی با مدارک ضروری هنگام درخواست پاسپورت ضروری است.
مدت اعتبار پاسپورت ایران
پاسپورت در ایران به مدت اعتبار 5 ساله صادر می‌شود. یکی از مسائلی که ممکن است مردم کمتر به آن توجه کنند، مدت زمان اعتبار پاسپورت آن‌هاست. اغلب برای خروج از کشور و در کل هرگونه درخواست مهاجرتی یا مسافرتی به سفارت هر کشور، پاسپورت شما باید حداقل 6 ماه اعتبار داشته باشد. برای مهاجرت هم توصیه می‌شود که پاسپورت شما حداقل 2 سال اعتبار داشته باشد و اگر هم که تازه باشد (5 سال اعتبار) که چه بهتر.
پس فرقی نمی‌کند که کشوری که قصد سفر به آن را دارید، نیازمند ویزا است یا خیر، اولین قدم شما بازبینی مدت زمان اعتبار پاسپورت‌تان می‌باشد. در صورتی که کمتر از 6 ماه از اعتبار پاسپورت شما باقی مانده، باید برای تمدید آن اقدام کنید. اعتبار 5 ساله پاسپورت ایران ممکن است در برخی موارد مشکل ایجاد کند. به عنوان مثال ویزای مولتی کانادا که نوعی از ویزای توریستی این کشور است، 10 ساله است اما چون پاسپورت ایرانی 5 ساله بوده، پس ویزای مولتی کانادا نیز 5 ساله صادر خواهد شد و دیگر موارد مشابه.
مدت زمان لازم برای صدور پاسپورت
همانطور که اشاره شد، پس از درخواست، پس از گذشت 10 روز پاسپورت شما صادر شده و برایتان پست می‌شود. اما موردهای بسیاری هستند که در آن ظرف 2 الی 3 روز کاری پاسپورت فرد صادر می‌شود. برعکس آن هم ممکن است اتفاق بی‌افتد و صدور پاسپورت تا 20 روز هم ممکن است طول بکشد. بنابراین معمولا می‌توان بازه زمانی بین یک هفته تا نهایت 20 روز کاری را برای صدور پاسپورت در نظر گرفت. شما می‌توانید متوسط زمان 10 روز را در نظر بگیرید و چه بسا صدور در کمتر از 5 روز هم بسیار اتفاق می‌افتد.
مفقود شدن پاسپورت
در صورتی که پاسپورت خود را به هر دلیلی گم کنید، باید به اداره گذرنامه واقع در غرب تهران مراجعه کرده و برای پاسپورت خود اعلام مفقودی نمایید و سپس از ابتدا باید روند دریافت پاسپورت جدید خود را طی نمایید. البته لازم به ذکر است که اگر اعتبار پاسپورت مفقود شده‌ی شما به اتمام رسیده باشد، نیازی به ارائه گزارش مفقودی نیست و می‌توانید مستقیما برای دریافت پاسپورت جدید خود اقدام نمایید.
مدارک مورد نیاز برای دریافت پاسپورت
- حضور فیزیکی شخص متقاضی در دفتر پلیس +10
- ارائه اصل شناسنامه و کارت ملی (عکس دار برای 15 سال به بالا)
- در صورت عدم وجود شناسنامه و کارت ملی، تاییدیه ثبت احوال
- ارائه اصل آخرین پاسپورت (در صورت وجود)
- اجازه نامه کتبی محضری پدر یا قیم قانونی ویژه شخص زیر 18 سال
- اجازه نامه کتبی محضری همسر بانوان متاهل
- ارائه گواهی فوت و اصل شناسنامه باطل شده همسر متوفی
- ارائه اصل طلاق نامه ویژه بانوانی که از همسر خود جدا شده‌اند
- ارائه کارت پایان خدمت یا معافیت از خدمت ویژه آقایان
- ارائه مجوز کتبی از سمت محل تحصیل به سازمان نظام وظیفه ویژه دانشجویان
- آقایانی که سن آن‌ها بیشتر از 50 سال باشد، نیازی به ارائه کارت پایان خدمت یا معافیت ندارند.
- گواهی اشتغال به تحصیل، دفترچه بیمه و یا گذرنامه ویژه افراد زیر 15 سال
- ارائه مدارک و یک قطعه عکس از کودک زیر 6 سال (اما عدم الزام به حضور)
- ارائه نامه از یگان حفاظت ویژه بازنشستگان نظامی (کمتر از 5 سال بازنشسته شده)
- اصل و کپی کارت کانون بازنشستگان ویژه بازنشستگان نظامی (بیش از 5 سال بازنشسته شده)
- ارائه نامه موافقت یگان حفاظت ویژه نظامیان شاغل (ابتدا ارائه به دبیرخانه اداره گذرنامه و سپس ارائه به پلیس +10)
هزینه درخواست پاسپورت
هزینه صدور پاسپورت در سال 1402، شامل مواردی نظیر پرداخت هزینه کارمزد سازمان نیروی انتظامی و همچنین هزینه‌ی فرم‌های مربوطه در پلیس +10 و پرداخت هزینه کارمزد به اداره شهرداری می‌گردد که به قیمت سال 1402 شمسی، جمع کل هزینه‌های مربوط به پاسپورت جمعا در حدود 470 هزار تومان خواهد شد. این مبلغ برای درخواست اول پاسپورت، درخواست مجدد به علت تمدید، مفقودی، تعویض به دلیل مخدوش شدن و... فرقی نداشته و همین مبلغ می‌باشد. پرداخت کلیه مبالغ ذکر شده از طریق دستگاه کارتخوان موجود در مراکز پلیس +10 امکانپذیر است.
انواع پاسپورت در ایران
در حال حاضر 3 نوع پاسپورت در ایران برای متقاضیان بسته به شرایط خاص متقاضی صادر می‌گردد:
پاسپورت گردشگری
این پاسپورت عمومی‌ترین نوع پاسپورت در ایران برای متقاضیان سفر به خارج از کشور می‌باشد که برای مقاصد توریستی، تجاری، زیارتی، تحصیلی و در کل مهاجرتی به کار می‌رود. به عبارت دیگر تمامی افرادی که قصد دریافت ویزای توریستی و در کل خروج از مرز کشور به هر دلیل حتی برای 1 لحظه را دارند، باید ابتدا این پاسپورت را دریافت کنند.
پاسپورت دیپلماتیک
این نوع پاسپورت به مسئولین سیاسی و دیپلمات‌های کشور اختصاص داشته و از قوانین و رویه‌های خاصی برخوردار است.
پاسپورت خدمت
تمامی کارمندان دولتی که برای انجام ماموریت‌های کاری خود لازم است که از کشور خارج شوند، می‌توانند این پاسپورت را دریافت کنند. پاسپورت خدمت مانند پاسپورت دیپلماتیک نیز از رویه‌های بخصوص خود پیروی می‌نماید. البته همانطور که ذکر شد این پاسپورت برای کارمندان دولتی برای انجام ماموریت‌های کاری خود است و اشتباه نشود که هر کس شغل دولتی داشته باشد، این نوع پاسپورت به آن تعلق نخواهد گرفت.
موارد منع صدور پاسپورت
هرگز اینطور به اشتباه تصور نشود که کلیه شهروندان با ارائه مدارک و رعایت شروط ذکر شده می‌توانند پاسپورت دریافت نمایند و به عبارتی تمامی افراد امکان دریافت پاسپورت را ندارند؛ البته عمدتا به طور موقت. در واقع دارا بودن برخی شرایط، می‌تواند شخص را از دریافت پاسپورت منع نماید. این شرایط عبارتند از:
-
ممانعت خدمت سربازی آقایان
-
ممانعت مهریه به اجرا گذاشته و پرداخت نشده برای آقایان
-
عدم اجازه برای بانوان از سمت شوهر، پدر یا قیم قانونی
-
عدم اجازه خروج افراد زیر 18 سال از سوی پدر یا قیم قانونی
-
دستور کتبی مسئولین قضایی مبنی بر منع خروج از کشور (موقت یا حتی دائمی)
-
دستور مراجع قضایی دال بر اتهام جرم به فرد تا اثبات (یا رد) آن
-
دستور مراجع قضایی دال بر مجرم بودن شخص بسته به نوع ارتکاب و مدت کیفر
-
دستور مراجع قضایی دال بر عدم اجازه خروج افرادی از کشور که خلاف مصلحت کشور باشد
-
دستور مراجع قضایی برای بدهکاران مالیاتی، بدهکاران به اداره ثبت اسناد و یا دادگستری، بدهی به بانک، چک نقد نشده، سفته و...
-
حالتی که فرد از نظر قانونی هیچ منعی نداشته اما به دستور نهادهای امنیتی، خروج فرد از کشور برای وی ممکن است خطر داشته باشد
دریافت پاسپورت برای مشمولین وظیفه عمومی
اگر هنوز دوران سربازی خود را نگذرانده و یا شامل معافیت نیز نمی‌شوید، برای دریافت پاسپورت باید از رویه‌های خاصی پیروی کنید. یکی از مهم‌ترین این شرایط ارائه وثیقه بانکی متناسب با نوع سفر است که مبلغ وثیقه‌ی مورد بحث بسته به نوع سفر فرد مشمول خدمت به شرح زیر می‌تواند متفاوت باشد:
- مبلغ وثیقه ویژه سفرهای سیاحتی یا همان توریستی: مبلغ 30 میلیون تومان وجه نقد
- مبلغ وثیقه ویژه سفرهای علمی: مبلغ 15 میلیون تومان وجه نقد
- مبلغ وثیقه ویژه ویژه سفرهای زيارتی: مبلغ 5 میلیون تومان وجه نقد
- مبلغ وثیقه ویژه سفرهای ورزشی: مبلغ 30 میلیون تومان وجه نقد
- مبلغ وثیقه ویژه سفرهای مطالعاتی : مبلغ 8 میلیون تومان وجه نقد
- مبلغ وثیقه ویژه سفرهای دوره‌های مشترک مطالعاتی: مبلغ 15 میلیون تومان وجه نقد
- مبلغ وثیقه ویژه سفر برای ادامه تحصیل (به شرط داشتن معافیت تحصیلی): 40 میلیون تومان وجه نقد
اعتبار پاسپورت ایران
منابع داده، آماری و سنجش مختلفی در دنیا در زمینه اعتبار پاسپورت هر کشور وجود دارد که می‌توان گفت معروف ترین آن "شاخص پاسپورت هنلی" (The Henley Passport Index) است که همه ساله و حتی در طول سال نیز پاسپورت کشورهای دنیا را رتبه بندی می‌نماید. مطابق با رتبه بندی شاخص پاسپورت هنلی در سال جاری میلادی، پاسپورت ایران رتبه 93 را از 104 رتبه موجود کسب کرده که متاسفانه رتبه بسیار بدی است. البته با وجود بیش از 200 کشور در جهان، علت رتبه بندی 104 تایی آن است که بسیاری از کشورها دارای رتبه یکسان هستند. (برای مثال 7 کشور در این لیست دارای رتبه 5 به طور همزمان هستند) و بنابراین 104 رتبه از کل کشورهای رسمی جهان در سال جاری میلادی در شاخص پاسپورت هنلی وجود دارد.
سوالات متداول نحوه دریافت پاسپورت | مدارک، شرایط و هزینه ها
مدت زمان لازم برای صدور پاسپورت قدر است؟
در صورت عدم وجود مشکلی خاص، معمولا بین یک هفته تا 20 روز کاری صدور پاسپورت شما طول خواهد کشید. شما می‌توانید متوسط زمان 10 روز را در نظر بگیرید و چه بسا صدور در کمتر از 5 روز هم اتفاق افتاده است.
مدارک مورد نیاز برای دریافت پاسپورت چیست؟
اصل و کپی کارت ملی و شناسنامه، کارت پایان خدمت یا معافیت برای آقایان زیر 50 سال، اجازه‌نامه محضری و کتبی از همسر، پدر یا قیم قانونی برای بانوان، عکس ویژه پاسپورت، در صورت عدم وجود شناسنامه و کارت ملی، تاییدیه ثبت احوال، ارائه اصل آخرین پاسپورت (در صورت وجود) و...
هزینه دریافت / تمدید پاسپورت چقدر است؟
هزینه تعویض/تمدید پاسپورت با هزینه‌های در پلیس+10، پرداخت مبلغ به سازمان نیروی انتظامی، هزینه پست، ثبت احوال و عکس با شرایط گفته شده بطور حدودی 470 هزار تومان می شود.
چه کسانی نمی‌توانند پاسپورت بگیرند؟
افراد ممنوع‌الخروج، افراد دارای سوء سابقه (که بعد از اتمام زمان سوء سابقه می‌توانند اقدام نمایند)،بدهکاران به اداره ثبت اسناد و یا دادگستری، افرادی که حکومت خروجشان از کشور را خلاف مصلحت کشور بداند، بانوان بدون اجازه همسر یا پدر، مشمولین خدمت بدون وثیقه، نظامیان تعهد داده و...
سلام من در حال تحصیلم و میخوام برای زیارت ب عراق سفر کنم . میزان وثیقه این نوع سفر ها چقدره؟