تفاوت انگیزه‌ نامه و رزومه |‌ SOP و Resume‌ چه تفاوت‌هایی دارند؟

• نویسنده: علیرضا لهفتان
• آموزشی

تفاوت انگیزه نامه (SOP) و رزومه (Résumé) یکی از مهم‌ترین مواردی است که باید دانشجویان برای اپلای در دانشگاه‌ها به آن توجه داشته باشند. این دو مدرک از جهات مختلفی مانند کاربردها، اندازه، ساختار، لحن، نحوه نگارش، دشواری نوشتن و ترتیب عناصر تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.

توجه داشته باشید که درک تفاوت‌های میان این دو بسیار مهم است. به عنوان مثال در نظر بگیرید، دانشگاهی از شما رزومه تحصیلی بخواهد، اما شما به جای آن، یک انگیزه نامه ارسال کنید، در چنین شرایطی به احتمال زیاد، درخواست اپلای شما رد خواهد شد.

در ادامه به صورت کامل به مقایسه SOP و Résumé خواهیم پرداخت، پس با ما تا انتهای مقاله همراه بمانید!

انگیزنامه چیست؟

انگیزه‌نامه یا SOP (مخفف Statement of Purpose) که گاهی اوقات به آن بیانیه شخصی نیز می‌گویند، به صورت خلاصه نوعی نامه کوتاه است که علایق تحصیلی و هدف و انگیزه شما از تحصیل در یک کشور یا دانشگاه خارجی را مشخص می‌کند. نوشتن انگیزه‌نامه یکی از مراحل اصلی دریافت پذیرش در دانشگاه‌ها است.

انگیزه‌نامه همچنین می‌تواند سوابق تحصیلی، دستاوردها و اهداف شما را برجسته ‌کند. فرمت انگیزه نامه ارسالی بستگی به شرایط و قوانین دانشگاه مورد نظر شما دارد. یک انگیزه‌نامه حرفه‌ای می‌تواند شما را در میان انبوهی از درخواست‌های پذیرش متمایز کند.

علاوه بر این، انگیزه نامه، این امکان را به شما می‌دهد که دستاوردهای فوق برنامه و علاقه خود برای تحصیل در یک دانشگاه را مشخص کنید. تیم پذیرش با خواندن انگیزه نامه می‌تواند تشخیص دهد که شخصیت شما چگونه است و آیا با فرهنگ و اهداف دانشگاه انتخابی سازگار هستید یا خیر. 

رزومه چیست؟

رزومه یا Résumé نیز نامه‌ای است که خلاصه‌ای از تجربیات شخصی و تحصیلی شما را نشان می‌دهد که شامل فعالیت‌های داخل و خارج مدرسه (یا دانشگاه)، کارهای داوطلبانه و سوابق شغلی می‌شود. بیشتر دانشگاه‌ها و شرکت‌ها با بررسی رزومه می‌توانند در نهایت تصمیم به پذیرش یا استخدام شما بگیرند.

رزومه انواع مختلفی دارد که از میان آن‌ها می‌توان به رزومه‌های مهارتی، تحصیلی، سلسله مراتبی، ترکیبی و... اشاره کرد. شما باید برای دریافت پذیرش اقدام به نوشتن یک رزومه تحصیلی کنید. رزومه‌های تحصیلی بر خلاف رزومه‌های کاری، بیشتر بر سوابق و عملکرد تحصیلی، فعالیت‌های فوق‌برنامه، علایق، جوایز دانشجویی کسب شده و تجربیات داوطلبانه تاکید دارند و نه تجربیات شغلی.

مقایسه انگیزه‌نامه‌ها و رزومه

در ادامه با جزئيات کامل به بررسی مهم‌ترین تفاوت‌های انگیزه‌نامه‌ها و رزومه می‌پردازیم:

تفاوت ساختار انگیزه نامه و رزومه

انگیزه نامه و رزومه از لحاظ ساختار دارای تفاوت‌هایی هستند که جزئيات آن‌ها به شرح زیر می‌باشد:

ساختار انگیزه نامه

ساختار انگیزه نامه معمولا به صورت زیر است:

• مقدمه
• سوابق تحصیلی
• سوابق کاری
• دلیل انتخاب دوره
• اهداف تحصیلی و کاری
• علت انتخاب دانشگاه
• نتیجه‌گیری حرفه‌ای

مقدمه 

یک انگیزه نامه معمولا با یک مقدمه شروع می‌شود و در آن باید یک داستان شخصی یا ویژگی منحصر به فرد، توجه خواننده را جذب کنید. این بخش باید کوتاه و مستقیم نوشته شود.

سوابق تحصیلی 

قسمت دوم یک انگیزه نامه به سوابق تحصیلی اختصاص دارد و باید در این بخش به نام استاد راهنما، عنوان و نتایج پروژه، کارآموزی‌ها، مسئولیت‌هایی که برعهده داشته‌اید، پایان‌نامه‌هایی که تکمیل کرده‌اید و سایر موارد مشابه اشاره کنید.

سوابق کاری 

پاراگراف سوم انگیزه نامه خود را می‌توانید به سوابق کاری خود اختصاص دهید. البته نوشتن این بخش بستگی به فرمت درخواستی دانشگاه و شرایط شما دارد. اگه سابقه کاری ندارید، نیاز به نوشتن این بخش نیست. نوشتن این بخش به شما کمک می‌کند که تا به آسانی برای تیم پذیرش مسیر شغلی خود را ترسیم کنید.

دلیل انتخاب دوره 

در این بخش باید توضیح دهید که انگیزه اصلی شما برای انتخاب دوره مورد نظرتان چیست. همچنین می‌توانید توضیح دهید که تجربیات و دانشی که قرار است طی دوره تحصیلی بدست آورید، چگونه به شما در رسیدن به اهدافتان کمک خواهد کرد.

اهداف تحصیلی و کاری 

مهم‌ترین بخش یا همان پاراگراف یک SOP‌ است که باید در آن به اهداف کوتاه ‌مدت، میان مدت و بلند مدت خود اشاره کنید. به عنوان مثال، پس از پایان دوره تحصیلی، هدف فوری شما باید کار در شغل مورد نظرتان باشد. اگر قصد ادامه تحصیل دارید، اهداف تحصیلی خود را نیز بنویسید. یا مثلا می‌توانید بگویید که می‌خواهید به عنوان یک محقق یا استاد مشغول به کار شوید.

علت انتخاب دانشگاه 

در این قسمت باید مشخص کنید که به چه دلیل دانشگاهی را برای تحصیل انتخاب کرده‌اید. متقاعدسازی اصولی مبنی بر اینکه اهدافی همسو با چشم‌اندازها و ماموریت‌های دانشگاه دارید، امری ضروری است. همچنین می‌توانید در مورد پروژه‌های تحقیقاتی، برنامه‌های درسی، نام اساتید و فعالیت‌های اختصاصی دانشگاه صبحت کنید.

نتیجه‌گیری حرفه‌ای

تمایل و آمادگی شما برای ثبت نام در دوره انتخابی باید در این پاراگراف به نتیجه برسد. این آخرین پاراگرافی است که می‌نویسید و در نتیجه باید خودتان را مصمم و آماده نشان دهید. از نوشتن مطالب قبلی انگیزه نامه در بخش نتیجه‌گیری خودداری کنید.

ساختار رزومه تحصیلی

عناصر ساختاری رزومه تحصیلی عبارتند از:

• اطلاعات تماس
• تحصیلات
• تجربیات کاری
• فعالیت‌های فوق برنامه
• افتخارات و جوایز
• مهارت‌ها، علایق و دستاوردها

اطلاعات تماس

در رزومه، قسمت ابتدایی بستگی به فرمت انتخابی دارد. اما معمولا در بیشتر رزومه‌های تحصیلی بخش اول با اطلاعات تماس شروع می‌شود. بخش اول رزومه تحصیلی اغلب شامل نام و نام خانوادگی، شماره تلفن، ایمیل و آدرس است.

تحصیلات

در قسمت دوم رزومه تحصیلی، در قالب ۲ یا ۳ جمله کوتاه باید دستاوردهای تحصیلی خود را برجسته کنید. بخش تحصیلات معمولا در بالای رزومه قرار می‌گیرد. هر ورودی شامل مدرک، نام دانشگاه (یا مدرسه)، سال فارغ‌التحصیلی، بورسیه‌های دریافتی، معدل (GPA) و... می‌شود.

تجربیات کاری

این بخش باید تمام سوابق کاری شما را پوشش دهد و می‌تواند شامل دوره‌های کارآموزی، مشاغل پاره وقت، تجارب داوطلبانه، کارهای تیمی انجام شده، مشاغل تابستانی، پروژه‌های فریلنسری، نام شرکت و موسسه، تاریخ استخدام و... شود.

فعالیت‌های فوق برنامه

دانشگاه‌های تمایل زیادی به پذیرش دانشجویانی دارند که نه تنها به دنبال تحصیل هستند، بلکه می‌خواهند در فعالیت‌های فوق برنامه نیز شرکت کنند. در این قسمت می‌توانید به فعالیت‌های ورزشی، فعالیت‌های غیر درسی با ارزش و گواهینامه‌های خود اشاره کنید.

افتخارات و جوایز

در این قسمت می‌توانید مهم‌ترین دستاوردهای خود را فهرست کنید. جوایز تحصیلی دریافت شده از مدرسه، رتبه‌های بدست آمده و دستاوردهای ورزشی از جمله این موارد هستند.

مهارت‌ها، علایق و دستاوردها

در این بخش می‌توانید به زبان‌هایی که صحبت می‌کنید، مهارت‌های کامپیوتری، مهارت‌های ارتباطی، کارهای گروهی که انجام داده‌اید و یک سری موارد مهم دیگر اشاره کنید. همچنین می‌توانید به طور خلاصه سرگرمی‌هایی که به آن علاقه دارید را بنویسید، به خصوص اگر به رشته انتخابی شما مرتبط باشد.

مقایسه محتوای رزومه و انگیزه‌نامه

انگیزه نامه چندان مانند رزومه ساختارمند نبود و تنها دارای یک سری پاراگراف با ترتیب مشخص است. اطلاعات تماس در انگیزه نامه اهمیتی ندارد، اما در رزومه ما باید آن را بنویسیم. استفاده از بولت در رزومه‌های تحصیلی رایج است، اما در انگیزه نامه، مجاز به استفاده از آن‌ها نیستیم.

در رزومه تحصیلی نیاز به نوشتن به نتیجه گیری و علت انتخاب دانشگاه و دوره نداریم، در حالی که استفاده از آن‌ها در انگیزه نامه به نوعی اجباری است. ظاهر و زیبایی در یک رزومه نسبت به انگیزه نامه از اهمیت بیشتری برخوردار است و همچنین باید عناصر یک رزومه به شکلی مناسب و اصولی در کنار یکدیگر قرار بگیرند.

مقایسه کاربردهای رزومه و انگیزه‌نامه

همانطور که اشاره شد، رزومه تحصیلی و انگیزه نامه هر دو از مهم‌ترین مدارک مورد نیاز برای اپلای در دانشگاه‌ها هستند، با این حال انگیزه نامه‌ها بیشتر برای مقاطع تحصیلات تکمیلی (ارشد و دکتری) کاربرد دارند و رزومه نیز طیف گسترده‌ای از کاربردها را شامل می‌شود و می‌توان از آن در فرایند اپلای تحصیلی، اهداف استخدامی، دریافت بورسیه و... استفاده کرد.

شاید  این سوال را بپرسید که ما برای اخذ پذیرش به کدام یک از این دو مدرک نیاز داریم. پاسخ این پرسش بستگی به قوانین و شرایط رشته، مقطع تحصیلی و دانشگاه دارد. به عنوان مثال ممکن است برای تحصیل در برخی دانشگاه‌ها تنها نیاز به SOP‌ داشته باشید، اما دانشگاهی دیگر تنها از شما یک رزومه تحصیلی درخواست کند.

توجه داشته باشید که انگیزه نامه بازتابی از شخصیت شماست که برای رسیدن به هدف مورد نظر خود به تصویر می‌کشید. از طرف دیگر رزومه نامه‌ای مختصر و ترکیبی از مدارک تحصیلی، تجربه کاری و مهارت‌های ضروری شما می‌باشد.

مقایسه اندازه رزومه و انگیزه‌نامه

اندازه یک رزومه تحصیلی نباید بیشتر از ۲ صفحه باشد، با این وجود، بیشتر رزومه‌ها تنها یک صفحه دارند. رزومه‌های یک صفحه‌ای معمولا بین ۴۵۰ تا ۶۵۰ کلمه هستند و تعداد کلمات یک رزومه دو صفحه‌ای نیز حدودا بین ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ کلمه است.

توجه داشته باشید که بیشتر بودن تعداد کلمات یک رزومه یا انگیزه نامه به معنی کیفیت بالای آن نیست. انگیزه نامه نیز باید بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ کلمه طول داشته باشند. اگر بیشتر از این تعداد کلمه، بنویسید، حتما انگیزه نامه خود را چند بار با دقت بخوانید و سپس آن را ویرایش کنید.

انگیزه‌نامه‌ها همچنین نباید بیشتر از ۳ صفحه باشند و تعداد صفحات ایده‌آل برای یک SOP نیز ۲ صفحه است. در مجموع اندازه یک رزومه یا انگیزه نامه بستگی به قوانین دانشگاه دارد. با انجام یک مقایسه می‌توان متوجه شد که انگیزه‌نامه‌ها معمولا کمی طولانی‌تر هستند.

مقایسه دشواری نوشتن رزومه و انگیزه‌نامه

این دو مدرک از لحاظ دشواری نگارش یکسان نیستند. معمولا نوشتن انگیزه نامه نیاز به زمان و دقت بیشتری دارد و باید با جملات مناسب و لحنی حرفه‌ای اقدام به نگارش کنید و بدین منظور می‌توانید مقاله اشتباهات رایج انگیزه نامه را بخوانید. در مجموع می‌توان گفت که نوشتن یک انگیزه نامه حرفه‌ای دشوارتر از رزومه است اما این به معنی سادگی نگارش Resume نیست.

مقایسه لحن انگیزه‌نامه و رزومه

حال نوبت بررسی لحن دو مدرک انگیزه‌نامه و رزومه است. شما به عنوان دانشجوی بین‌المللی، باید در قالب انگیزه نامه خود را به استاد احتمالی خود معرفی کنید؛‌ بنابراین لحن آن باید رسمی، مستقیم و محترمانه باشد. از نوشتن انگیزه نامه با لحن غیر رسمی و یا تلاش برای گفتن مطالب طنزگونه و بی ربط اجتناب کنید. با اینکه، لحن انگیزه‌نامه رسمی است، اما تمام موارد داخل آن تنها باید به شکلی شخصی‌سازی شده و فقط به شما و اهداف‌ و انگیزه‌هایی که دارید، مرتبط باشد.

رزومه نیز یک مدرک رسمی است، بنابراین برای نوشتن آن، مهم است که از لحنی حرفه‌ای استفاده کنید. از استفاده از عبارات عامیانه یا بیش از حد معمولی خودداری کرده و مطمئن شوید که رزومه شما اشتباهات املایی و گرامری ندارد.

همچنین از به کار بردن ایموجی‌ها اجتناب کنید، زیرا انجام این کار غیرحرفه ای است. در مجموع می‌توان گفت که هر دو لحن هر دو مدرک باید رسمی و محترمانه باشد، اما حفظ این لحن در انگیزه نامه می‌تواند کمی دشوارتر باشد. علاوه بر این، یک SOP معمولا لحنی متقاعد کننده دارد.

مقایسه فونت انگیزه نامه و رزومه

نوع و اندازه فونت انگیزه نامه بستگی به سلیقه شما دارد و نمی‌توان مدل خاصی را برای آن در نظر گرفت. با این حال، توصیه می‌شود که از فونت Times New Roman و اندازه 12pt استفاده کنید، زیرا این موارد در کشورهای غربی استاندارد هستند. برخی منابع نیز فونت‌های Arial یا Calibri را در سایز ۱۱ یا ۱۲ پیشنهاد می‌کنند. بهتر است، متون از هر دو طرف صفحه، ۱.۵ اینچ فاصله داشته باشد. فاصله میان خطوط نیز معمولا ۱.۵ اینچ است.  

برای رزومه تحصیلی نیز، کافیست یک فونت استاندارد را انتخاب کنید که به راحتی خوانده شود. از میان بهترین فونت‌ها برای رزومه تحصیلی می‌توان به Arial، Times New Roman، Garamond، Tahoma و Verdana اشاره کرد. در مجموع می‌توان از یک فونت با اندازه ۱۱ تا ۱۲ استفاده کرد. اندازه عنوان هر بخش می‌تواند کمی بزرگتر (معمولا بین  ‍۱۴ تا ۱۶) باشد.

نمونه رزومه تحصیلی حرفه‌ای

در ادامه نمونه‌ای از یک رزومه تحصیلی موفق را مشاهده می‌کنید:

نمونه انگیزنامه حرفه‌ای

انگیزه نامه زیر به شکلی کاملا حرفه‌ای نوشته شده است:

خلاصه‌ای از مهم‌ترین تفاوت‌های رزومه و انگیزه نامه

با کمک جدول زیر می‌توانید به آسانی با اصلی‌ترین تفاوت‌های انگیزه نامه و رزومه آشنا شوید:

تفاوت‌های انگیزه نامه و رزومه تحصیلی
	انگیزه نامه	رزومه تحصیلی
کاربرد	بیشتر مناسب دوره‌های تحصیلات تکمیلی است.	برای اپلای تحصیلی، دریافت بورسیه و... به کار می‌رود.
اجزای تشکیل دهنده	مقدمه، سوابق تحصیلی، تجربیات کاری، علت انتخاب دوره، اهداف تحصیلی و کاری، علت انتخاب دانشگاه و نتیجه گیری	اطلاعات تماس، سوابق تحصیلی، سوابق کاری، فعالیت‌های فوق برنامه، افتخارات و جوایز، مهارت‌ها، علایق و دستاوردها
لحن نگارش	معمولا لحن آن روایت گونه و متقاعد کننده می‌باشد.	با توجه به ماهیت ساختارمند رزومه، نمی‌توان لحن خاصی برای آن در نظر گرفت.
اندازه مدرک	معمولا اندازه آن بین ۸۰۰ و ۱۰۰۰ کلمه است.	بسته به نوع فرمت  آن بین ۵۰۰ و ۱۰۰۰  کلمه اندازه دارد.
نحوه نگارش	به صورت پاراگراف‌های پشت سر هم است.	ساختارمند تر از انگیزه نامه است.
دشواری نوشتن	کمی دشوارتر از رزومه است و باید در نوشتن آن بسیار دقت کنید.	کمی آسان‌تر از انگیزه نامه است، با این حال نباید اشتباهی داشته باشد.
بخش پایانی	معمولا دارای یک بخش پایانی است.	بخش پایانی یا نتیجه گیری ندارد.
امکان استفاده از بولت	نمی‌توان از بولت استفاده کرد.	نیاز به بولت است. بولت در واقع باعث جذابیت و ساختارمندی رزومه می‌شود.
امکان استفاده از عکس	نیازی به عکس نیست.	می‌توان از عکس استفاده کرد.
هزینه ایجاد	معمولا گرانتر از رزومه است.	اغلب ارزان‌تر از انگیزه نامه می‌باشد.

سخن پایانی

در این مقاله تلاش شد تا شما را با تفاوت‌های مهم انگیزه نامه و رزومه تحصیلی آشنا کنیم. از آنجایی که حتی وجود یک اشتباه در چنین‌ نامه‌هایی ممکن است باعث ریجکتی درخواست پذیرش شما شود، بهتر است با دقت اقدام به نگارش آن‌ها کنید.

مجموعه ادب ویزا با سال‌ها سابقه موفق در زمینه اعزام دانشجو به سایر کشورها می‌تواند به شما کمک کند تا یک انگیزه نامه یا رزومه حرفه‌ای ایجاد کنید که این امر می‌تواند در نهایت باعث افزایش شانس اپلای موفق شود.