گپ تحصیلی چیست و روش‌های توجیه آن

• نویسنده: نریمان پارسا
• مهاجرت تحصیلی

شاید بسیاری با اصطلاح گپ تحصیلی آشنا بوده و صرفا به دنبال قوانین پیرامون آن و روش رفع یا توجیه آن باشند اما بهتر است که قبل از شرح روش‌های توجیه و پر کردن گپ تحصیلی که احتمالا دغدغه‌ی بسیاری بوده، در کل ابتدا بیاییم و درباره‌ی این مفهوم مهم در مسیر مهاجرت تحصیلی به کشوری دیگر مختصر توضیحی را ارائه دهیم.

گپ تحصیلی چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

گپ تحصیلی به زبان ساده مقدار فاصله‌ی زمانی موجود بین دو مقطع تحصیلی برای شخص متقاضی را در نظر می‌گیرند و خود واژه گپ یا همان Gap در انگلیسی به معنای فاصله، شکاف و وقفه است. به عنوان مثال در صورتی که شما مثلا در سال 95 فارغ‌التحصیل شده باشید اما مایل باشید که در سال 1403 برای مهاجرت تحصیلی اقدام کرده و از یک دانشگاه پذیرش تحصیلی اخذ کنید، آنگاه با این تفاسیر شما به مدت 8 سال گپ تحصیلی خواهید داشت.

بنابراین آنچه که تا به الان مشخص شده این است که گپ تحصیلی یعنی وقفه و فاصله بین تاریخ دقیق اتمام تحصیل شما یعنی به بیان دقیق‌تر، همان تاریخ ذکر شده در مدرک تحصیلی‌تان تا زمانی که شما مجددا برای اخذ پذیرش تحصیلی از یک دانشگاهی اقدام می‌کنید. پس به این نکته حتما توجه داشته باشید که وقتی شما مجددا برای اخذ پذیرش تحصیلی از یک دانشگاهی اقدام می‌کنید، مدت زمانی که پروسه‌ی اخذ پذیرش تحصیلی و همچنین اخذ ویزای تحصیلی شما از آن دانشگاه و کشور مقصد به طول انجام خواهد کشید، این مدت زمان جزء گپ تحصیلی حساب نمی‌گردد و به بیان دقیق و برای رفع ابهام باید گفت که گپ تحصیلی تا لحظه ارسال درخواست پذیرش محاسبه خواهد شد و مدت زمان پروسه پذیرش و صدور ویزای تحصیلی دیگر محاسبه نخواهد شد. برای مثال برای تحصیل در کانادا از زمان اقدام تا زمانی که ویزا به دست شما برسد به طور متوسط 4 تا 8 ماه زمان می‌برد اما این 4 الی 8 ماه، دیگر گپ تحصیلی محسوب نخواهد شد.

سقف زمانی مجاز برای گپ تحصیلی چقدر است؟

در این بخش بیشتر درباره‌ی شرایط گپ تحصیلی، مدت زمان مجاز، تبصره‌ها و... برای تحصیل در مقاصد مهاجرت تحصیلی محبوب جهان مانند کانادا، استرالیا، آمریکا و انگلیس و در کل کشورهای حساس به محدودیت سنی و همچنین حساس به وجود گپ تحصیلی بحث خواهیم نمود. در این مرحله احتمالا اولین سوالی که به ذهن مخاطب و متقاضی خواهد آمد این خواهد بود که آیا فرد می‌تواند برای مهاجرت تحصیلی با داشتن گپ تحصیلی اقدام نموده و به پذیرش و ویزای تحصیلی دانشگاه و کشور مقصد برسد؟ در جواب این سوال به طور خلاصه و در یک کلام می‌توان گفت که خوشبختانه بله امکانپذیر است.

در واقع گپ تحصیلی با توجه به میزان آن از نظر زمانی بر حسب مقطع تحصیلی که فرد می‌خواهد برای آن اقدام نماید، قوانین نظام آموزشی دانشگاه و کشور مد نظر و اداره مهاجرت کشور مقصد و با در نظر گرفتن دیگر شرایط مانند سطح قوت پرونده شخص از ابعاد تحصیلی (معدل، نمره زبان، مقالات و...) می‌تواند متغیر باشد. قوانین پیرامون مدت زمان‌ مجاز برای گپ تحصیلی اینگونه است که اگر بخواهیم به صورت یک قانون کلی برای اکثر مقاصد محبوب تحصیلی یک عدد و قانون را بیان کنیم، باید گفت که گپ تحصیلی تا سقف 1 سال تا نهایت 2 سال مورد قبول می‌باشد.

البته همانطور که ذکر کردیم، شما این عدد را به عنوان یک عدد و معیار کلی در نظر داشته باشید. به عنوان نمونه و با نگاهی موشکافانه‌تر به قضیه، گپ تحصیلی اعلام شده‌ای که گفتیم تا سقف یک تا دو سال مورد قبول بوده، بیشتر برای شروع تحصیل در مقطع کارشناسی یا گاها مقطع کارشناسی ارشد صادق است و باید گفت که در اکثر مقاصد تحصیلی محبوب در جهان این بازه‌ی مجاز برای تحصیل در مقطع دکتری و حتی کارشناسی ارشد هم می‌تواند به بیش از 2 سال و حتی تا سقف 4 الی 5 سال هم برسد. به بیانی دیگر، فارغ از اعداد و ارقام ذکر شده، در حالت عمومی باید گفت که میزان انعطاف پذیری قوانین تحصیلی در زمینه‌های مختلف از جمله پیرامون موضوع مورد بحث یعنی گپ تحصیلی، به ترتیب برای مقطع دکتری و مقطع کارشناسی ارشد نسبت به مقطع کارشناسی بیشتر و بهتر می‌باشد. حال این را هم در نظر داشته باشید که شاید کشوری سخت‌گیری بیشتری به خرج دهد و برای مثال گپ تحصیلی را صرفا تا حداکثر 1 سال قبول کرده و در حالات بهتر از نظر شرایط متقاضی، انعطاف آن به نهایت 2 الی 3 سال برسد. اما حداکثر گپ تحصیلی 2 سال متداول‌ترین رقم موجود مشترک بین اکثر مقاصد است.

باز هم جا دارد ذکر کنیم که کلیه اعداد و ارقام اعلامی یک شرط و حالت عمومی برای بیشتر مقاصد تحصیلی و بیشترین حالات رخ داده در پرونده‌های تحصیلی می‌باشد وگرنه در عمل برای هر شخص در هنگام اقدام برای اخذ پذیرش تحصیلی یا ویزای دانشجویی، شرایط متفاوتی ممکن است اتفاق بیفتد. به عنوان نمونه ممکن است شخصی حتی با سن بیش از 35 سال و با وجود گپ تحصیلی حتی بیش از 10 سال که بر فرض فقط 6 سال آن قابل توجیه باشد، بتواند به پشتوانه‌ی پرونده قوی تحصیلی خود و همچنین سابقه کاری و رزومه شغلی بسیار درخشان خود موفق به اخذ پذیرش شود. برای مثال در سال 2023 میلادی در ماه‌های پیک ویزای استرالیا، گروه مهاجرتی ادب شاهد بسیاری از پرونده‌های موفق برای تحصیل در استرالیا بوده که دارای وضعیت‌های مشابهی با مثالی که زدیم بوده‌اند. (برای مثال سابقه کاری، خود می‌تواند یکی از موارد موجه برای توجیه گپ تحصیلی باشد که پیرامون این مورد و دیگر موارد قابل توجیه در بخش بعدی توضیحات کافی داده خواهد شد) و همچنین چندین مورد مشابه دیگر مانند مثال ذکر شده‌ی ما در این مقاله.

در بخش بعدی به روش‌های پر کردن گپ تحصیلی و در واقع مواردی که باعث توجیه وجود گپ تحصیلی شده و می‌توان گفت که تقریبا در کلیه مقاصد تحصیلی محبوب دنیا مشترک بوده، خواهیم پرداخت.

روش‌های پر کردن گپ تحصیلی

اگر نخواهیم موارد شرح داده شده را مجددا تکرار کرده و یک مرور کلی داشته باشیم، باید بگوییم که به طور کلی و عمومی برای اکثر مقاصد و دانشگاه‌ها، گپ تحصیلی تا سقف 1 سال تا نهایت 2 سال مورد قبول می‌باشد. گپ تحصیلی هم از تاریخ ذکر شده در آخرین مدرک تحصیلی اخذ شده تا تاریخ اقدام برای پذیرش مجدد در دانشگاه محسوب می‌شود. اگر گپ تحصیلی بیش از زمان مجاز ذکر شده شود، با یک سری موارد مشترک در اکثر مقاصد تحصیلی قابل توجیه خواهد بود که اصلی‌ترین این موارد عبارتند از:

• سابقه‌ی کار مرتبط با رشته‌ی تحصیلی یا تخصصی که دارید که به میزان سنوات و سابقه کاری که داشتید از گپ تحصیلی شما کم خواهد شد. اگر اشتغال شما همراه با بیمه باشد بسیار بهتر خواهد بود اما شغل با رد شدن بیمه در این راستا اجبار نیست.
• خدمت سربازی برای آقایان به میزان مدت زمانی که خدمت کرده‌اند. مثلا اگر مدت زمان خدمت 21 ماه باشد و شخصی با 6 ماه کسری خدمت کند، بنابراین 15 ماه از گپ تحصیلی وی توجیه می‌شود.
• اگر متقاضی دچار آسیب فیزیکی قابل توجهی شده و به طوری که آن آسیب فیزیکی و جسمی مانع یا مخل ادامه تحصیل برای شخص شود می‌تواند گپ تحصیلی را توجیه نماید. البته به شرط ارائه مدرک و گواهی پزشکی و مدت زمان آن برای توجیه گپ تحصیلی به میزان دوره نقاهت شخص مورد قبول می‌باشد..
• از دست دادن شخص خانواده درجه 1 تا سقف یک سال می‌تواند گپ تحصیلی را پوشش دهد. (برای مثال فوت یکی از والدین و...)
• امور و اتفاقاتی مانند ازدواج، به دنیا آوردن فرزند (چه برای مرد و چه برای زن) و همچنین طلاق نیز به میزان 6 ماه از گپ تحصیلی را می‌توانند پوشش دهند.
• بین 6 ماه تا یکسال هم می‌توان برای گپ تحصیلی ادعا شود که متقاضی از آن به عنوان فرصت برای آموزش زبان استفاده کرده است.
• شرکت در دوره‌های آموزشی فنی حرفه‌ایی از سوی موسسه‌های آموزشی معتبر و شرکت در دوره‌ایی آموزشی برای اخذ مدرکی فنی (جدای از مدرک دانشگاه) به شرط معتبر بودن مدرک و همچنین خود موسسه آموزشی نیز می‌تواند بسته به نوع و طول دوره بخشی از گپ تحصیلی را توجیه نماید.
• انجام پژوهش یا پروژه تحقیقاتی و یا شرکت در پروژه‌ایی گروهی به شرطی که پیرامون رشته تحصیلی مقطع ماقبل و تخصص فرد باشد که معمولا به مدت زمان مفید برای رسیدن به دستاوردهای مد نظر آن پروژه، تحقیق یا پژوهش، جبران گپ تحصیلی می‌تواند برای متقاضی لحاظ شود.

​نکته‌ای بسیار مهم: از دید برخی تصوری اشتباه وجود داشته که ممکن است به عنوان شایعه از افراد مختلف و چه بسا از مشاوران حقوقی و مهاجرتی نقل شده باشد و آن اینکه وجود بیماری و مشکلات روحی و روانی، افسردگی، مصرف داروهای خاص برای درمان معضلات روحی- روانی و... با ارائه گواهی پزشکی نیز می‌تواند گپ تحصیلی را توجیه نماید که متاسفانه این مورد صحت ندارد.

آیا داشتن گپ تحصیلی بدون توجیه آخر راه است؟

با توجه به توضیحاتی که داده‌ایم، به طور خلاصه شخص نباید گپ تحصیلی داشته باشد و اگر هم گپ تحصیلی دارد نباید بیشتر از 1 نهایت 2 سال باشد و در صورتی که گپ تحصیلی شخص از سقف مجاز اشاره شده بیشتر گردد، این زمان گپ تحصیلی مازاد باید با یک یا چند موارد اشاره شده در بند ماقبل، قابل توجیه باشد. حال آیا کسی که گپ تحصیلی‌اش از سقف مجاز بیشتر شده و برای آن میزان گپ تحصیلی مازاد مطابق یکی از موارد اشاره شده در بند قبلی توجیه ندارد، دیگر امکان مهاجرت تحصیلی ندارد؟ آیا نمی‌تواند پذیرش تحصیلی بگیرد؟ آیا برای صدور ویزای دانشجویی به مشکل می‌خورد؟

در جواب این سوالات باید بگوییم که قانون کلی و مکتوب این را می‌گوید که متقاضی نباید گپ تحصیلی داشته باشد و اگر هم گپ تحصیلی دارد نباید بیشتر از 1 نهایت 2 سال بوده و در صورت بیشتر بودن گپ تحصیلی از این میزان، قابل توجیه باشد. اما قانون نانوشته‌ای هم وجود دارد که می‌گوید این قضیه چه برای صدور پذیرش تحصیلی از سوی دانشگاه و چه برای صدور ویزا از سمت سفارت به طور عمومی برقرار است؛ وگرنه برای هر شخص با توجه به رزومه تحصیلی، کاری و دیگر دستاوردهای فردی می‌تواند این قضیه انعطاف پیدا کند.

برای مثال ممکن است کسی نه تنها گپ تحصیلی بیش از حد مجاز داشته باشد بلکه حتی سن وی حداقل نسبت به مقطع تحصیلی مورد نظر بالاتر باشد اما با توجه به رزومه تحصیلی بسیار قوی برای مثال در مقطع کارشناسی ارشد، مقالات قوی، نمره زبان بسیار بالا، رزومه شغلی و سابقه کار بسیار درخشان و... دانشگاه به وی پذیرش داده و همچنین از سوی اداره مهاجرت کشور مد نظر ویزا شود.

البته در این مورد شخص نباید با حدس‌ها و یک سری تخمین‌های ذهنی و احتمالی خود، اقدامی با ریسک انجام دهد؛ به ویژه اینکه چه بسا با شرایط مثال زده شده، در حالت کلی اداره مهاجرت کانادا، استرالیا، آمریکا و کشورهای مشابه به گپ تحصیلی حساس هستند و ممکن است ریسک ریجکتی ویزا را داشته باشند. بنابراین برای افراد مشابه با شرایط مثال زده شده که گپ تحصیلی غیر قابل جبران دارند، توصیه اکید می‌شود که قبل از اقدام از روی حس و احتمال خود، حتما توسط کارشناسان مهاجرتی مجرب در این مسیر مشاوره شده و پس از تایید شخص مبنی بر اینکه شرایط شخص برای اخذ ویزای تحصیلی مساعد است، از طریق یک موسسه‌ی مهاجرتی با سابقه درخشان و دارای کادر اجرایی بسیار مجرب و متخصص، برای تشکیل پرونده تحصیلی خود اقدام نماید. جهت اطلاعات بیشتر در این زمینه با کارشناسان گروه مهاجرتی ادب در تماس باشید: 02171400111