تحصیل رایگان در اروپا | بهترین کشور اروپا برای تحصیل رایگان

• نویسنده: زینب حیدری
• مهاجرت به کانادا

تحصیل رایگان در اروپا رویای بسیاری از دانشجویان سراسر جهان است. قاره‌ای که نه تنها از نظر فرهنگی غنی است، بلکه با دانشگاه‌های باکیفیت و فرصت‌های تحصیلی بی‌نظیر، مقصدی جذاب محسوب می‌شود. یکی از بزرگترین مزایای تحصیل در اروپا، به خصوص در برخی از کشورها، امکان تحصیل رایگان یا با هزینه‌ بسیار پایین است. اما این فرصت چگونه فراهم می‌شود و چه شرایطی دارد؟ در این مطلب، به بررسی جامع شرایط تحصیل رایگان در اروپا، مدارک مورد نیاز و معرفی بهترین کشورها برای این منظور می‌پردازیم. پس اگر شما هم برنامه مهاجرت تحصیلی را در سر می‌پرورانید، با ما همراه باشد.

تحصیل رایگان در اروپا به چه معنا است؟

اصطلاح تحصیل رایگان در اروپا ممکن است کمی متفاوت از آنچه به نظر می‌رسد باشد. مفهوم تحصیل رایگان در اروپا اغلب به معنای عدم دریافت شهریه اصلی از سوی دانشگاه‌های دولتی است. با این حال، حتی در این کشورها نیز دانشجویان ممکن است ملزم به پرداخت هزینه‌های ترم، ثبت‌نام یا اداری ناچیز باشند. این هزینه‌ها معمولا شامل خدمات دانشجویی، حمل و نقل عمومی و امکانات دانشگاه می‌شوند. مهمترین هزینه‌های اجباری برای تحصیل در اروپا عبارت است از:

هزینه‌های ترم: این هزینه‌ها شامل خدماتی مانند کارت دانشجویی، دسترسی به حمل و نقل عمومی، و امکانات رفاهی دانشگاه می‌شوند و مبلغ ناچیزی هستند.

هزینه‌های اداری: ممکن است برای ثبت‌نام یا امور اداری دیگر هزینه‌هایی دریافت شود.

هزینه‌های زندگی: این مورد شامل اجاره مسکن، غذا، حمل و نقل، بیمه سلامت و سایر هزینه‌های شخصی است که دانشجو باید آنها را تامین کند.

مدارک لازم برای تحصیل رایگان در اروپا

مدارک مورد نیاز برای پذیرش در دانشگاه‌های اروپایی و ویزای تحصیلی می‌تواند بسیار متنوع باشد. با این حال، برخی از مدارک اصلی و عمومی که باید آماده کنید، عبارتند از:

• ریز نمرات و مدرک دیپلم برای ورود به مقطع کارشناسی
• ریز نمرات و مدرک کارشناسی برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد
• ریز نمرات و مدارک مقاطع قبلی به همراه پروپوزال تحقیقاتی برای مقطع دکتری
• مدرک زبان انگلیسی: نمرات آزمون‌های بین‌المللی مانند آیلتس یا تافل
• زبان محلی: در صورت نیاز، گواهی مهارت در زبان رسمی کشور (مانند آلمانی، نروژی، ایسلندی و...)
• پاسپورت معتبر با حداقل ۶ ماه اعتبار
• عکس پرسنلی
• شناسنامه و کارت ملی
• انگیزه نامه
• توصیه نامه از اساتید (برای مقطع کارشناسی ارشد و دکتری)
• مدارک تمکن مالی حتی در صورت تحصیل رایگان
• رزومه یا  CV
• پورتفولیو (برای رشته‌های هنری)
• گواهی سلامت
• گواهی عدم سوء پیشینه

تحصیل رایگان در مدارس اروپا

تحصیل در مدارس دولتی اروپا برای شهروندان و ساکنان قانونی این کشورها معمولا رایگان است. تحصیل رایگان در مدارس، شامل کودکان مهاجرانی می‌شود که وضعیت اقامت قانونی (مانند اقامت دائم، پناهندگی یا ویزای اقامتی طولانی‌مدت برای خانواده) در آن کشور را دارند. تحصیل رایگان در مدارس دولتی اروپا یک مزیت بزرگ برای خانواده‌هایی است که قصد مهاجرت و اقامت قانونی در این قاره را دارند. این فرصت به فرزندان آن‌ها امکان می‌دهد تا از آموزش باکیفیت و محیط‌های فرهنگی متنوع بهره‌مند شوند. با این حال، شرط اساسی دسترسی به این امکانات، داشتن وضعیت اقامت قانونی و معتبر در کشور مورد نظر است. نکاتی که باید در مورد تحصیل در اروپا به آن‌ها توجه کنید به شرح زیر هستند:

• سیستم آموزشی دولتی
• مدارس بین‌المللی و خصوصی
• الزامات اقامت
• زبان
• سن شروع تحصیل
• مدارک مورد نظر برای ثبت نام دانش‌آموز

سیستم آموزشی دولتی: در اکثر کشورهای اروپایی، سیستم آموزش دولتی وجود دارد که از مهدکودک تا پایان دبیرستان را شامل می‌شود و برای شهروندان و افراد دارای اقامت قانونی، رایگان است.

مدارس بین‌المللی و خصوصی: علاوه بر مدارس دولتی، مدارس خصوصی و بین‌المللی نیز وجود دارند که شهریه دریافت می‌کنند. این مدارس معمولاً برنامه‌های درسی متفاوتی (مانند IB یا سیستم‌های آموزشی کشورهای دیگر) ارائه می‌دهند و ممکن است زبان تدریس آنها انگلیسی باشد.

الزامات اقامت: شرط اصلی برای تحصیل رایگان در مدارس دولتی، داشتن وضعیت اقامتی قانونی در آن کشور است. صرف داشتن ویزای تحصیلی برای والدین، به معنای تحصیل رایگان فرزند در مدارس دولتی نیست، مگر اینکه ویزای اقامتی طولانی‌مدت برای خانواده صادر شده باشد که حق دسترسی به خدمات عمومی را می‌دهد.

زبان: زبان تدریس در مدارس دولتی، زبان رسمی کشور است. برای دانش‌آموزان مهاجر، دوره‌های زبان فشرده برای کمک به ادغام آن‌ها در سیستم آموزشی محلی ارائه می‌شود.

سن شروع تحصیل: سن آغاز تحصیل اجباری در کشورهای اروپایی متفاوت است، اما اغلب بین 5 تا 7 سالگی است.

مدارک مورد نیاز برای ثبت نام دانش آموز: این مدارک شامل مدارک شناسایی کودک (پاسپورت، شناسنامه)، مدارک اقامتی قانونی والدین و کودک (ویزای اقامت، کارت اقامت) و مدارک تحصیلی قبلی (در صورت وجود و برای دانش‌آموزان سنین بالاتر) است.

کشورهای اروپایی با مدارس دولتی رایگان

در اکثر کشورهای اروپایی، تحصیل در مدارس دولتی برای شهروندان و ساکنان قانونی رایگان است. در اینجا چند نمونه از کشورهایی که این قانون در آن‌ها رایج است، بیان شده است:

نام کشور	توضیحات	نکات مهم
آلمان	مدارس دولتی برای همه کودکان ساکن آلمان (از جمله مهاجران دارای اجازه اقامت قانونی) رایگان است.	زبان تدریس آلمانی است. برنامه‌های پشتیبانی زبان برای دانش‌آموزان جدیدالورود معمولا ارائه می‌شود.
فرانسه	مدارس دولتی برای تمام کودکان ساکن قانونی فرانسه (از جمله شهروندان و دارندگان اقامت) رایگان است.	زبان تدریس فرانسوی است. سیستم آموزشی بسیار متمرکز است.
اتریش	مدارس دولتی برای تمام کودکان زیر ۱۸ سال که دارای اقامت قانونی در اتریش هستند، رایگان است.	زبان تدریس آلمانی است.
هلند	تحصیل در مدارس دولتی برای ساکنان قانونی رایگان است.	زبان تدریس هلندی است. مدارس بین‌المللی با شهریه نیز وجود دارند.
بلژیک	مدارس دولتی رایگان هستند (در برخی موارد ممکن است هزینه‌های ناچیزی برای لوازم یا فعالیت‌های خاص دریافت شود).	زبان‌های تدریس می‌تواند هلندی، فرانسوی یا آلمانی باشد، بسته به منطقه.

تحصیل رایگان در ایتالیا

در رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان QS 2025 ، شش دانشگاه ایتالیایی در میان ۳۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار گرفتند که نشان‌دهنده برتری آکادمیک آن‌هاستشهرت این دانشگاه‌ها، تعداد زیادی از دانشجویان بین‌المللی را به خود جذب می‌کند. از همه مهم‌تر، شما می‌توانید از طریق سیستم بورسیه‌های استانی، به صورت رایگان در ایتالیا تحصیل کنید. بسیاری از دانشگاه‌های ایتالیا شهریه‌های مقرون‌به‌صرفه دارند و بورسیه‌ها و کمک‌هزینه‌هایی را به دانشجویان بین‌المللی ارائه می‌دهند که شهریه و گاهی حتی هزینه‌های زندگی را پوشش می‌دهد.

این بورسیه‌ها نه بر پایه شایستگی تحصیلی عالی، بلکه بر اساس وضعیت مالی و اقتصادی خانواده دانشجو اعطا می‌شوند. به این معنی که اگر درآمد خانواده شما کمتر از سقف مشخصی باشد (که هر سال توسط هر استان تعیین می‌شود و زیر 25,000 یورو در سال است)، شانس بالایی برای دریافت این بورسیه خواهید داشت. هزینه ماهانه زندگی در این کشور برای هر دانشجو حدودا 814 تا 1787 یورو است. ایتالیا یکی از اعضای بنیان‌گذار فرآیند بولونیا است که آموزش عالی را در سراسر اروپا استانداردسازی و کیفیت و به رسمیت شناختن مدارک را در سطح بین‌المللی تضمین می‌کند.

تحصیل رایگان در آلمان

اکثر دانشگاه‌های دولتی آلمان شهریه‌ای دریافت نمی‌کنند. این شرایط نه تنها برای دانشجویان آلمانی و اتحادیه اروپا، بلکه برای دانشجویان بین‌المللی از سراسر جهان نیز صدق می‌کند. دلیل این موضوع این است که دانشگاه‌های دولتی از بودجه دولتی تامین می‌شوند و از مالیات‌ها پشتیبانی می‌شوند. با این که شهریه دانشگاه ها در آلمان رایگان است، اما دانشجویان باید بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ دلار آمریکا در هر ترم برای هزینه‌های اداری و خدمات پرداخت کنند. در برخی دانشگاه‌ها، این هزینه‌ها شامل بلیط نامحدود حمل‌ونقل عمومی برای منطقه محلی می‌شود. از همین رو تحصیل در آلمان می‌تواند گزینه‌ای ایده‌آل برای مهاجرت باشد. ایالت بادن ووتمبرگ، از قاعده تحصیل رایگان، مستثنی است. در این ایالت، دانشگاه‌ها از دانشجویان بین‌المللی شهریه‌ای معادل ۱,۵۰۰ یورو (۱,۶۵۷ دلار آمریکا) در هر ترم دریافت می‌کنند. همچنین برخی دانشگاه‌ها مانند دانشگاه فنی مونیخ (TUM) ممکن است شهریه بگیرند.

تحصیل رایگان در چک

آموزش عالی در تمامی دانشگاه‌های دولتی چک برای همه، از جمله دانشجویان خارجی، در برنامه‌های تحصیلی به زبان چکی، رایگان است. برای دوره هایی که به سایر زبان به جز چکی، برگزار می‌شوند، دانشجویان ملزم به پرداخت شهریه هستند. میانگین هزینه برنامه‌های زبان انگلیسی ۱۰۸,۳۴۰ کرون چک (۴,۵۰۰ دلار) است. دانشجویان بین‌المللی ممکن است واجد شرایط دریافت بورسیه باشند. هزینه‌های ثبت‌نام، هزینه‌های تمدید فراتر از حد مجاز، و هزینه‌های زبان خارجی ممکن است اعمال شود. موسسات خصوصی شهریه‌های متغیری را دریافت می‌کنند که معمولاً بین ۲,۰۰۰ تا ۱۵,۰۰۰ دلار در سال، بسته به موسسه و برنامه درسی، متغیر است.

تحصیل رایگان در ایسلند

اگر می‌خواهید در دانشگاه‌های دولتی ایسلند ثبت‌نام کنید، باید بدانید که هیچ هزینه‌ای برای شهریه دریافت نمیشود که نگران آن باشید؛ فقط هزینه ثبت‌نام ۱۰۰ تا ۲۵۰ یورویی وجود دارد که به شما امکان می‌دهد پول خود را صرف سفر، یافتن اقامتگاه عالی، یا خرید لباس کافی برای گرم ماندن کنید. دانشگاه‌های ایسلند به داشتن کلاس‌های کوچک شهرت دارند. این بدان معناست که به عنوان یک دانشجو، نیازی نیست از پرسیدن سوال یا شرکت در بحث بترسید.

مزایای تحصیل رایگان در اروپا

تحصیل رایگان در اروپا می‌تواند فرصت‌های بزرگی را فراهم کند، اما مانند هر تصمیمی، جوانب مثبت و منفی خاص خود را دارد. در ادامه با مهمترین مزایای تحصیل رایگان در اروپا آشنا می‌شوید.

• صرفه‌جویی مالی چشمگیر
• کیفیت بالای آموزش
• دسترسی به بازار کار بین‌المللی
• رشته‌های متنوع به زبان انگلیسی

صرفه‌جویی مالی چشمگیر: مهم‌ترین مزیت، کاهش یا حذف هزینه‌های بالای شهریه دانشگاه‌ها است که بار مالی بزرگی را از دوش دانشجویان و خانواده‌هایشان برمی‌دارد.

کیفیت بالای آموزش: بسیاری از کشورهایی که آموزش رایگان ارائه می‌دهند (مانند آلمان و نروژ)، دارای سیستم‌های آموزشی بسیار معتبر و دانشگاه‌های رده بالا در سطح جهانی هستند.

دسترسی به بازار کار بین‌المللی: فارغ‌التحصیلی از دانشگاه‌های اروپایی، به خصوص در کشورهایی با اقتصاد قوی، می‌تواند درها را به روی فرصت‌های شغلی بین‌المللی باز کند.

رشته‌های متنوع به زبان انگلیسی: امکان تحصیل به زبان انگلیسی در بسیاری از رشته‌ها، ورود دانشجویان بین‌المللی را آسان‌تر می‌کند.

معایب تحصیل رایگان در اروپا

در کنار مزایایی که برای تحصیل رایگان در کشورهای اروپایی گفتیم، اما باید بدانید که این روش مهاجرت تحصیلی می‌تواند برای شما معایبی نیز به همراه داشته باشد، که در ادامه به مهمترین موارد می‌پردازیم: 

• رقابت بالا
• هزینه‌های زندگی
• الزامات زبان بومی
• مقررات پس از فارغ‌التحصیلی

رقابت بالا: به دلیل جذابیت تحصیل رایگان، رقابت برای ورود به دانشگاه‌ها و برنامه‌های محبوب می‌تواند بسیار شدید باشد.

هزینه‌های زندگی: حتی با شهریه رایگان، هزینه‌های زندگی (به خصوص در کشورهای اسکاندیناوی و آلمان) می‌تواند بالا باشد و نیاز به تمکن مالی قابل توجهی دارد.

الزامات زبان بومی: در حالی که برنامه‌های انگلیسی‌زبان موجود هستند، تسلط به زبان بومی کشور می‌تواند برای زندگی روزمره، یافتن شغل پاره‌وقت و ادغام فرهنگی ضروری باشد.

بوروکراسی: فرآیندهای درخواست ویزا، پذیرش دانشگاه و امور اداری در برخی کشورهای اروپایی می‌تواند پیچیده و زمان‌بر باشد.

مقررات پس از فارغ‌التحصیلی: قوانین مربوط به اجازه اقامت و کار پس از فارغ‌التحصیلی در هر کشور متفاوت است و باید از قبل بررسی شود.

مهاجرت تحصیلی با ادب ویزا

تحصیل رایگان یا کم‌هزینه در اروپا فرصتی استثنایی برای دانشجویان جویای علم از سراسر جهان فراهم می‌کند. با در نظر گرفتن مزایا و معایب، و با برنامه‌ریزی دقیق، می‌توان از این فرصت نهایت استفاده را برد. برای موفقیت در این مسیر، آگاهی از آخرین قوانین و مقررات، مدارک لازم، و فرایندهای پذیرش و ویزا اهمیت حیاتی دارد. ادب ویزا در این مسیر پیچیده راهنمایی‌های ارزشمندی به شما ارائه خواهد داد. با بهره‌گیری از تجربه و دانش این متخصصان، می‌توان از صحت اطلاعات و درستی روند درخواست اطمینان حاصل کرد و شانس موفقیت در مهاجرت تحصیلی به اروپا را به طور چشمگیری افزایش داد. انتخاب هوشمندانه مقصد، آمادگی کافی و بهره‌گیری از مشاوره تخصصی، گام‌های اساسی برای تحقق رویای تحصیل در اروپا هستند.