تحصیل پزشکی در کانادا | شرایط، مدارک، هزینه 2023

خلاصه مزایای تحصیل پزشکی در کانادا

دلایل بسیار زیادی برای تحصیل پزشکی در کانادا وجود دارد. به عنوان یک دانشجوی بین‌المللی سیستم آموزشی بسیار قوی و پیشرفته کانادا می‌تواند برای آینده تحصیلی و شغلی شما تاثیر بسیار در راستای منفعت و مثبت بودن داشته باشد. حال اگر که رشته‌ی انتخابی رشته پزشکی (و همچنین بسیاری از زیرشاخه‌های آن) باشد، به دلیل وجود تقاضای زیاد برای آن در کانادا، درآمد بسیار بالا برای این رشته و حرفه و از طرفی همچنین رضایت شغلی بسیار قابل توجه در این شغل، تاثیر موارد ذکر شده را چندین برابر بیشتر نمایان خواهد کرد.

از طرفی اگرچه شهریه تحصیل در رشته پزشکی و زیرشاخه‌های آن نسبت به دیگر رشته‌ها بیشتر بوده اما در کشور کانادا به عنوان یکی از 5 کشور برتر در زمینه سیستم آموزشی و نظام تحصیلی، مقرون بصرفه‌تر بودن شهریه‌های تحصیل در هر رشته‌ایی از جمله رشته‌ی پزشکی، تحصیل در کانادا برای رشته‌های پزشکی را نسبت به سایر کشورها به یک مزیت و برتری فوق‌العاده تبدیل می‌نماید. (ضمن توضیحات تکمیلی در ادامه مطلب پیرامون این موضوع، باید گفت که شهریه رشته پزشکی در کانادا بستگی به دانشگاه و شهر/استان از سالیانه 25 الی 120 هزار دلار می‌تواند هزینه داشته باشد).

علاوه بر موارد ذکر شده فوق، سطح بالای کیفیت زندگی در کانادا و امکانات و رفاه در این کشور، فرصت رشد در هر زمینه از جمله زمینه تحصیلی و شفلی و... این کشور را به مقصد رویایی بسیاری از دانشجویان در سراسر جهان برای ادامه تحصیل در رشته‌ی پزشکی تبدیل نموده است. البته باید بدانید روند پذیرش برای تحصیل پزشکی در کانادا با رشته‌های دیگر کمی تفاوت دارد. در ادامه شما را با مراحل و شرایط کامل پذیرش دانشجویان متقاضی تحصیل پزشکی در کانادا آشنا خواهیم نمود.

آیا پذیرش در رشته پزشکی از کانادا سخت است؟

شاید تحت عنوان شایعه در میان متقاضیان باب شده باشد و شما هم شنیده باشید که اخذ قبولی در رشته‌ی پزشکی در کانادا نسبت به سایر رشته‌ها از دانشگاه‌های این کشور دارای استاندارد پذیرش کمتری بوده و اخذ پذیرش از آن‌ها راحت‌تر است! این شایعه از آنجا نشات گرفت که طبق آنچه که اعلام گردیده؛ به ویژه پس از همه‌گیری ویروس کرونا؛ کانادا با کمبود پزشک مواجه گردیده است. اما واقعیت این است که بالعکس میزان پذیرش دانشکده‌های پزشکی در کانادا در مقایسه با آمارهای ایالات متحده بسیار پایین‌تر بوده؛ بطوریکه میانگین آن حدود 10-20 درصد در مقابل 46 درصد در آمریکا می‌باشد.

همچنین طبق آمار در سال 2017، بیش از 80 درصد متقاضیان تحصیل رشته پزشکی در کانادا در هیچ دانشکده پزشکی کانادا پذیرفته نشده‌اند. پس این اصل را هم باید در نظر گرفت که کمبود پزشک نمی‌تواند به معنی افزایش قابل توجه در میزان پذیرش تحصیل پزشکی در کانادا باشد، زیرا اندازه کلاس‌ها محدود و رقابت بر سر پذیرش تحصیلی در این رشته زیاد است. پس بهتر است از همین ابتدای کار در نظر بگیرید که اخذ پذیرش در رشته پزشکی از دانشگاه‌های کانادا اصلا کار آسانی نخواهد بود.

رسیدگی به درخواست‌های دانشجویان بین‌المللی برای پذیرش

در راستای پذیرش دانشجویان بین‌المللی متقاضی برای تحصیل در رشته پزشکی، باید گفت که فقط ۷ دانشکده پزشکی از دانشگاه‌های کانادا دانشجوی بین‌المللی را در این رشته پذیرش نمی‌کنند. از طرفی نیز 2 دانشگاه در کانادا که دانشگاه دالووشی و دانشگاه کلگری هستند، تعداد بالایی از دانشجویان کشورهای خارجی و به ویژه از کشورهای ناحیه خلیج فارس و خاورمیانه را با نرخ بالایی پذیرش می‌کنند و یک جورایی می‌توان گفت که با این کشورها شراکت و تعامل خوبی دارند. این را هم در نظر داشته باشید که علاوه بر این موارد، 3 دانشگاه از جمله دانشگاه لاوال، دانشگاه شربوک و دانشگاه مونترال که همگی در استان کبک واقع شده‌اند صرفا آموزش و دوره پزشکی را به زبان فرانسه ارائه می‌دهند.

بنابراین شما به عنوان یک دانشجوی بین‌المللی متقاضی تحصیل در رشته‌ی پزشکی در کانادا در نظر داشته که اگرچه اخذ پذیرش در رشته مذکور از دانشگاه‌های کانادا کمی محدودتر، سخت و دارای جنبه بسیار رقابتی بوده و همچنین شرایط اخذ پذیرش در این رشته به نسبت سایر رشته‌ها در مواردی مانند معدل، نمره مدرک زبان و... که در ادامه مطلب پیرامون آن‌ها کامل توضیح داده سخت‌تر خواهد بود اما شخص متقاضی با داشتن صلاحیت‌های لازم با سختی‌های نه چندان زیاد و گاها به راحتی، توانایی اخذ پذیرش در رشته پزشکی از دانشگاه‌های کانادا را خواهد داشت.

شانس اخذ اقامت دائم کانادا از طریق تحصیل رشته پزشکی

اگر شما یک شهروند غیر کانادایی هستید که علاقه دارید حرفه خود را به عنوان یک پزشک در کانادا ادامه دهید، در صورت تحصیل پزشکی در کانادا و اخذ مدرک از یکی از دانشگاه‌های این کشور، شانس به مراتب بهتر و بالاتری را برای اخذ اقامت دائم کانادا خواهید داشت. برای مثال مطابق با آمار سال‌ میلادی جاری، 91.6 درصد فارغ‌التحصیلان از دانشکده‌های پزشکی دانشگاه‌های کانادا، اقامت دائم این کشور را دریافت کردند، این در حالیست که تنها 58.5 درصد فارغ التحصیلان دانشکده پزشکی دانشگاه‌های ایالات متحده (USMGs) و 22.6 درصد فارغ التحصیلان دانشکده پزشکی از دانشگاه‌های بین المللی (IMG) که متقاضی اقامت کانادا بودند توانستند جذب برنامه‌های اقامت دائم کشور مقصد گردند. به عبارتی اخذ اقامت دائم کانادا از طریق ورود به بازار کار برای نیروی پزشکی و فارغ‌التحصیلان این رشته بنا به اهمیتی که دولت و بازار کار این کشور به این رشته و متخصصان آن داده، در صورت داشتن صلاحیت‌های کاری و تخصصی در این رشته کاملا راحت خواهد بود.

مدت زمان اعطای رزیدنسی برای هر یک از تخصصی پزشکی به شرح زیر است:

• متخصص بیهوشی: 3 سال به علاوه PGY-1 انتقالی/ مقدماتی
• متخصص پوست: 3 سال به علاوه PGY-1 انتقالی/ مقدماتی
• متخصص فوریت‌های پزشکی: 3 الی 4 سال
• پزشک خانواده: 3 سال
• جراح عمومی: 5 سال
• پزشک داخلی: 3 سال
• متخصص عصب شناسی: 3 سال به علاوه PGY-1 انتقالی/ مقدماتی
• جراح مغز و اعصاب: 7 سال
• متخصص زنان و زایمان: 4 سال
• متخصص چشم پزشکی: 3 سال به علاوه PGY-1 انتقالی/ مقدماتی
• جراح ارتوپدی: 5 سال (شامل یک سال جراحی عمومی)
• متخصص گوش، حلق و بینی: 5 سال
• پاتولوژی: 5 سال
• پزشک اطفال: 3 سال
• طب فیزیکی: 3 تا 4 سال
• جراح پلاستیک: 6 سال
• روانپزشکی: 4 سال
• رادیوتراپی انکولوژی: 4 سال به علاوه PGY-1 انتقالی/ مقدماتی
• رادیولوژی، تشخیص: 4 سال به علاوه PGY-1 انتقالی/ مقدماتی
• دوره انتقالی / مقدماتی: 1 سال
• اورولوژی: 5 سال (شامل یک سال جراحی عمومی)

دوره‌های تحصیل در رشته پزشکی در کانادا

تحصیل دوره پزشکی در کانادا بین 7 تا 9 سال بسته به تخصص مورد نظر در شاخه پزشکی و استانی که دانشجو در آن تحصیل می‌نماید، تداوم دارد که البته دانشجویان قبل از شروع کار و اخذ مجوز پزشکی، باید یک دوره "عملی" در حدود 48 هفته‌ایی هم در یک کلینیک معتبر یا بیمارستان را پیرامون تخصص خود بگذرانند. از بین مدت زمان مذکور شما ابتدا باید 3 الی 4 سال را در مقطع کارشناسی و به اصطلاح برای اخذ لیسانس (لیسانس پزشکی / لیسانس جراحی) در یکی از علوم پایه پزشکی و دروس پیش‌نیاز در جهت ادامه تحصیل پزشکی اقدام نمایید. علوم پایه برای مقطع لیسانس پزشکی 3 الی 4 ساله عبارتند از:

• بیولوژی (علوم زیست)
• شیمی عمومی
• شیمی آلی
• فیزیک

که کلیه دروس فوق باید به صورت آزمایشگاهی سپری شوند. پس از موفقیت به اخذ مدرک لیسانس در دوره 3 الی 4 ساله در علوم پایه به ویژه در دروس مربوط به بیولوژی و دوره‌های آزمایشگاهی آن، می‌توانید برای تخصص مورد نظر خود در طی سال‌های مانده از 7 الی 9 سال تحصیل پزشکی در کانادا در شاخه‌های متنوع (جراح عمومی، جراح ارتوپدی، مغز و اعصاب، جراح چشم، فیزیوتراپ، متخصص پوست، بیهوشی و...) ادامه تحصیل دهید. 

شرایط اخذ پذیرش و تحصیل در رشته پزشکی در کانادا

برای تحصیل رشته پزشکی چه برای اخذ لیسانس آن و سپس ادامه تحصیل و چه برای ادامه تحصیل از همان ابتدا نیاز به حداقل معدل 15 (و برای شانس قبولی بالاتر و دانشگاه‌های بهتر، حداقل معدل 16) و همچنین به نمره زبان آیلتس حداقل 6.5 (ترجیحا آیلتس 7 برای شانس بالای پذیرش و قبولی از دانشگاه‌های برتر) و همچنین به نمرات بالا در دورس شیمی، ریاضی و به خصوص زیست و شرکت و قبولی در آزمون MCAT نیاز خواهید داشت.

توجه نمایید که چه برای شروع تحصیل پزشکی در مقطع 3 الی 4 ساله لیسانس یاد شده و یا چه ادامه تحصیل پزشکی در دوره‌ی مجموعا 7 تا 9 ساله (یعنی در هر 2 حالت)، نیاز به شرکت و قبولی در آزمون سرایری پزشکی کانادا تحت عنوان MCAT که مخفف Medical College Admission Test (آزمون پذیرش کالج پزشکی) بوده، نیاز خواهید داشت. دانشگاه‌های پزشکی کانادا باید اطمینان حاصل کنند که دانشجویانی که می‌پذیرند از خصوصیات شخصی لازم برای مراقبت از جمعیتی از بیماران متنوع برخوردار باشند. در واقع این آزمون یک آزمون آزمایشی استاندارد برای ارزیابی مفاهیم و اصول اساسی قبل از ثبت‌نام در رشته‌های دانشگاهی پیرامون مطالعات پزشکی می‌باشد.

گفتنی است که دانشکده پزشکی دانشگاه‌های زیر آزمون MCAT را الزام نکرده‌اند:

• دانشگاه پزشکی کبک
• دانشگاه اتاوا
• دانشگاه نورثرن انتاریو

چارچوب آموزشی CanMEDS، که برای آموزش پزشکان در کانادا تهیه شده است، توانایی‌های مورد نیاز پزشکان برای ارائه موثر مراقبت‌های بهداشتی را با جزئیات توصیف می‌کند. در این چارچوب آموزشی نشان داده شده است که تمرکز فقط روی دانش نیست، بلکه انطباق و حساسیت به سابقه شخصی و اجتماعی وی با بیماران و جوامع مختلف می‌باشد. پس آشنایی با خصوصیات CanMEDS قبل از اینکه اقدامی برای تحصیل پزشکی در کانادا انجام دهید می‌تواند مفید باشد. برنامه‌ریزی با توجه به خصوصیات CanMEDS روند درخواست پذیرش دانشکده‌های پزشکی کانادا را برای شما متقاضیان بسیار هموارتر خواهد کرد.

قدرت انگیزه‌نامه و توصیه‌نامه دست کم گرفته نشود!

به این مورد توجه گردد که در کنار شرایط ضروری مذکور در بندهای فوق، تنظیم و ارائه یک انگیزه‌نامه قوی که بر خلاف تصور برخی که آن را جزء مدرک جانبی و تکمیلی تلقی کرده، در واقع جزء مدارک ضروری و اجباری به حساب می‌آید؛ این ماجرا در راستای اخذ پذیرش برای رشته پزشکی و رشته‌های مرتبط با آن از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد شد. شما به عبارت واضح‌تر با انگیزه‌نامه یک فرصت بسیار خوبی خواهید داشت که از سوابق آکادمیک خود، دستاوردها، اهداف و چشم‌اندازهای خود، سوابق کاری، پژوهشی و تحقیقاتی خود در صورت وجود و بسیاری موارد دیگر را به خوبی رونمایی کنید. همچنین داشتن توصیه‌نامه و ترجیحا به تعداد 2 الی 3 عدد، خود نیز تاثیر بسیاری در کنار انگیزه‌نامه در اخذ قبولی شما خواهد داشت. به غیر از سخت‌گیری‌های بیشتر در قبولی، همانطور که در اول مقاله نیز ذکر شد، بنا به دلایلی اخذ پذیرش در این رشته در کانادا جنبه رقابتی بسیار بالایی دارد. پس برای تهیه و تنظیم یک انگیزنه‌نامه قوی و داشتن توصیه‌نامه اهمیت بسیاری را قائل شوید. 

مدارک لازم برای رشته پزشکی در کانادا

• ارائه مدارک هویتی مانند ترجمه شناسنامه، کارت ملی، کارت پایان خدمت و... اسکن صفحه اول پاسپورت، عکس و...
• ارائه مدارک دال بر تمکن مالی شما برای هزینه‌های تحصیل و زندگی در کانادا در طول مدت تحصیل
• ارائه مدرک دیپلم (برای متقاضیان دوره لیسانس پزشکی) با معدل 15 الی 16 به بالا
• ارائه مدرک لیسانس (برای متقاضیان ادامه تحصیل پزشکی) با معدل 15 به بالا (برای شانس بیشتر و دانشگاه‌های بهتر، 16 به بالا)
• ارائه مدرک زبان معتبر با نمره آیلتس بالای 6.5 و ترجیحا 7 (یا معادل آن برای دیگر مدارک معتبر زبان) و کم نبودن نمره هیچ یک از بخش‌های آزمون پایین‌تر از 6
• ارائه مدرک مبنی بر قبولی در آزمون MCAT
• ارائه نامه پذیرش از دانشگاه مورد نظر
• ارائه انگیزه‌نامه و توصیه‌نامه

زبان تحصیل رشته پزشکی در کانادا

توجه فرمایید که در این راستا تحصیل رشته پزشکی در کانادا به هر 2 زبان انگلیسی و فرانسوی امکانپذیر است. به عبارت واضح‌تر متقاضیان مجاز به گذراندن دوره دندانپزشکی در زبان مورد نظر خود؛ چه به زبان انگلیسی یا چه زبان فرانسه، فارغ از زبان مادری و زبان اول خود بوده اما باید به این مسئله توجه کرد که اولا آیا دانشگاه مقصد رشته دندانپزشکی را به فرانسوی (یا برای دانشگاه‌های فرانسوی زبان، به زبان انگلیسی) نیز ارائه می‌دهند یا خیر و دوما درخواست تحصیل در زبان مد نظر حتما در هنگام ثبت تقاضای اخذ پذیرش و ثبت‌نام برای دانشگاه مورد نظر باید ذکر شود؛ چرا که در صورت اخذ پذیرش، امکان تعویض زبان تحصیل از انگلیسی به فرانسوی و بالعکس وجود ندارد. عموما هم مشخص هست که دانشگاه‌های استان‌های فرانسوی زبان کانادا (مانند استان کبک) بیشتر دروس دانشگاهی را به زبان فرانسوی ارائه داده و ضمن آنکه ممکن است (بسته به دانشگاه مورد نظر)، دروس انگلیسی هم برای اکثر رشته‌ها در کنار زبان فرانسوی نیز ارائه گردد. این را هم در نظر داشته باشید که علاوه بر این موارد، 3 دانشگاه از جمله دانشگاه لاوال، دانشگاه شربوک و دانشگاه مونترال که همگی در استان کبک واقع شده‌اند صرفا آموزش و دوره پزشکی را به زبان فرانسه ارائه می‌دهند.

هزینه تحصیل رشته پزشکی در کانادا

هزینه تحصیل رشته پزشکی در کانادا و میزان متوسط آن با توجه به دانشگاه و موسسه‌ آموزشی‌ای که در آن ثبت نام کرده‌اید متفاوت خواهد بود. اما به طور عمومی​ باید گفت که شهریه تحصیل در رشته پزشکی در کانادا بستگی به دانشگاه و شهر/استانی که در آن تحصیل می‌کنید از سالیانه 35 الی 120 هزار دلار هزینه خواهد داشت. 

از بابت هزینه‌های زندگی هم به غیر از مخارج تامین لوازم تحصیلی (کتب و...) باید گفت که متوسط هزینه‌های زندگی یک فرد در کانادا به طور متوسط بدون احتساب هزینه مسکن ماهیانه 1200 دلار بوده که این هزینه برای دانشجویان بنا به شیوه زندگی‌شان ممکن است کمتر هم باشد. 

همچنین از بابت محل اسکان هم اگر به استفاده از خوابگاه‌های دانشجویی ارائه شده از طرف دانشگاه تمایل دارید باید گفت که هزینه‌ی این خوابگاه‌ها از نظر نوع اتاق (امکانات، تعداد نفرات، خدمات، وعده غذایی و...) سالیانه بین 4 الی 8 هزار دلار خرج خواهد داشت. اگر هم خرید یک خانه کوچک یا آپارتمان را به خوابگاه ترجیح می‌دهید، باید گفت که هزینه یک آپارتمان استودیویی در کانادا در حدود ماهیانه 850 دلار (و گاها کمتر) بوده که این مبلغ برای یک آپارتمان یک خوابه در حدود ماهیانه 1100 دلار آن هم به طور متوسط خواهد بود.

بورسیه تحصیلی برای پزشکی در کانادا

دانشجویان علاقمند به تحصیل در رشته‌ی پزشکی در کانادا در صورت دارا بودن صلاحیت‌های لازم، می‌توانند از بورسیه‌های ارائه شده‌ از سمت دانشگاه‌های کانادا در رشته پزشکی بهره‌مند شوند. طبق آماری که از دانشگاه‌های کانادا جمع‌آوری گردیده، در سال تحصیلی جاری و 2022، بیش از 250 بورسیه تحصیلی مختلف برای رشته‌ی پزشکی از سوی دانشگاه‌های این کشور در نظر گرفته شده که برخی از آن‌ها فول فاند بوده (به معنای تامین کلیه هزینه‌های تحصیل یا همان تحصیل رایگان) و برخی نیز بصورت کمک هزینه تحصیلی به میزان از سالیانه 5 هزار دلار تا حتی بیش از 50 هزار دلار در سال را شامل می‌شوند. شما با جست و جو درباره بورسیه‌های تحصیلی رشته پزشکی در کانادا در گوگل و اپلای و ارسال مدارک بورسیه ارائه شده مورد نظر تا آخرین تاریخی که مهلت دارد (که در صفحه مربوطه ذکر خواهد شد) می‌توانید در صورت داشتن صلاحیت از آن بورسیه بهره‌مند گردید.

بهترین و ارزان‌ترین دانشگاه‌های کانادا برای تحصیل رشته پزشکی

10 دانشگاه برتر کانادا برای تحصیل رشته پزشکی و زیرشاخه‌های مربوط به آن عبارتند از:

• دانشگاه تورنتو: دارای رتبه جهانی 5 در پزشکی
• دانشگاه بریتیش کلمبیا: دارای رتبه جهانی 33 در پزشکی
• دانشگاه مک مستر: دارای رتبه جهانی 133 در پزشکی
• دانشگاه مک‌گیل: دارای رتبه جهانی 40 در پزشکی
• دانشگاه مونترال: دارای رتبه جهانی 77 در پزشکی
• دانشگاه آلبرتا: دارای رتبه جهانی 81 در پزشکی
• دانشگاه کلگری: دارای رتبه جهانی 85 در پزشکی
• دانشگاه اتاوا: دارای رتبه جهانی 98 در پزشکی
• دانشگاه وسترن: دارای رتبه جهانی 152 در پزشکی
• دانشگاه لاوال: دارای رتبه جهانی 182 در پزشکی

و همچنین ارزان‌ترین دانشگاه‌های کانادا برای تحصیل در رشته پزشکی و زیرشاخه‌های مربوط به آن عبارتند از:

• دانشگاه یادبود نیوفاندلند
• دانشگاه دالهاوزی
• دانشگاه وسترن
• دانشگاه کلگری
• دانشگاه لاوال
• دانشگاه مانیتوبا
• دانشگاه مونترال
• دانشگاه ساسکاچوان
• دانشگاه شربروک
• و...